Wystawa pt. Fajans pomorski w XVIII w., prezentuje ponad 60 talerzy, mis oraz waz fajansowych wykonanych w lokalnych warsztatach garncarskich między innymi Gdańska, Elbląga, Malborka. Ten rodzaj ceramiki określa się mianem fajansu pomorskiego (odwrocia tych wyrobów – w przeciwieństwie do fajansów wykonywanych w innych wytwórniach europejskich – pozostawały nieszkliwione). Do czasów obecnych zachowało się ich niewiele. Już w 2 połowie XIX wieku cieszyły się zainteresowaniem kolekcjonerów. Wyraźnym tego dowodem są dwa wyjątkowej klasy eksponaty, zaprezentowane na naszej wystawie. To talerze zakupione w monachijskim antykwariacie, które przybyły do Muzeum Narodowego w Gdańsku 30 października br. Pochodzą z dawnych zbiorów gdańskiego kupca zbożowego Lessera Giełdzińskiego. Malowane podszkliwnie kobaltem przedstawiają jeźdźca na koniu i pięć Chinek w orientalnej scenerii ogrodowej.

Tematyka, kompozycja, detale oraz kolorystyka tych wyrobów ceramicznych wskazują na inspiracje fajansami wykonywanymi w holenderskim mieście Delft. Podobnie jak w Holandii, tak i w Gdańsku delfty stanowiły w 2. połowie XVII i w XVIII wieku nieodzowny element wyposażenia zamożnych domów, a także wzór dla rodzimych ceramików. O wpływie tym zaświadczą pokazane obok fajansów pomorskich delfty (ponad 80 obiektów) z kolekcji MNG, pochodzące zarówno z nieokreślonych, jak i z 15 zidentyfikowanych warsztatów z Delft. Wśród nich należy wymienić nowo zakupiony do zbiorów rokokowy w formie i dekoracji garnitur waz składający się z dwóch fletów i trzech waz balasowych z pokrywami. Został wykonany w wytwórni De Porceleyne Lampetkan w latach 1765–1800. Ekspozycję fajansu poprzedzą przykłady XVII- i XVIII-wiecznej porcelany chińskiej, masowo importowanej do Holandii i dostarczanej w ładowniach żaglowców Kompanii Wschodnioindyjskiej (Vereenigde Oost-Indische Compagnie). Porcelana ta wywarła ogromny wpływ na sztukę i kulturę Europy, także na twórczość holenderskich ceramików, stając się pośrednią inspiracją dla lokalnych twórców fajansu z pomorskich warsztatów.

Eksponaty prezentowane na wystawie pochodzą z Muzeum Narodowego Gdańsku, Muzeum Archeologiczno-Historycznego w Elblągu oraz Muzeum Zamkowego w Malborku.

Kurator wystawy: Marta Krajewska, kustosz Pracowni Ceramiki i Szkła.

Godziny otwarcia: wtorek-piątek i niedziela: 10.00-17.00. sobota 11.00-18.00.

Wstęp bezpłatny.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Patronat honorowy: Mieczysław Struk, Marszałek Województwa Pomorskiego.