Muzeum w Sosnowcu istnieje od 1985 roku. Zajmuje się gromadzeniem zabytków związanych z miastem i regionem, a także upowszechnianiem wiedzy o jego historii. Ponadto prezentuje i popularyzuje polskie i europejskie dziedzictwo kulturowe. Organizuje wystawy, konferencje, sesje naukowe, lekcje muzealne i warsztaty plastyczne.