Filip Ignatowicz "Unboxing Sztuki // Tutorial"

📦 Wernisaż: 03.10.2025, godz. 19.00

📦 Wystawa czynna: 03.10.2025-02.11.2025, w godz. 12.00-18.00 / nieczynna w dniach: 09-10.10.2025

📦 Miejsce: Aula ASP, Wielka Zbrojownia, Targ Węglowy 6, Gdańsk

---

❤️ Lista osób twórczych biorących udział w projekcie:

Tomasz Bogusławski, Daniel Cybulski, Magdalena Czajka, Henryk Cześnik, Zuzanna Dolega, Rafał Fedusio, Robert Florczak, Przemysław Garczyński, Krzysztof Gliszczyński, Zbigniew Gorlak, Patryk Hardziej, Filip Ignatowicz, Katarzyna Józefowicz, Piotr Józefowicz, Jacek Kornacki, Kamil Kocurek, Agata Królak, Tomasz Kucharski, Anka Leśniak, Adrian Leszczuk, Przemysław Łopaciński, Katarzyna Łukasik, Piotr Tadeusz Mosur, Julia Opalińska, Magdalena Pela, Jakub Pieleszek, Patrycja Podkościelny, Krzysztof Polkowski, Anna Reinert, Maciej Salamon, Vasyl Savchenko, Wojciech Sęczawa, Daniel Sobański, Maciej Śmietański, Maria Targońska, Robert Turło, Mariusz Waras, Anita Wasik, Michał Wirtel, Adam Witkowski, Marek Wrzesiński, Piotr Wyrzykowski, Jakub Zając, Marcin Zawicki, Jacek Zdybel, Adrianna Zielińska, Mateusz Żywicki

---

📦 UNBOXING SZTUKI // Tutorial

Tutorial to inaczej podręcznik typu “krok po kroku”, głównie kojarzący się z internetowym poradnikiem. I ten podtytuł nie jest tutaj przypadkowy. Doskonale wpisuje się w ideę bycia w Akademii, gdzie naszą misją jest dydaktyka, edukacja i kształtowanie wrażliwości, ale zgadza się też z formułą projektu artUNBOXING, który poza wymiarem performance’u online i działań popularyzatorskich jest właśnie swego rodzaju wideo-poradnikiem. Nie uczy obsługi programu czy składania mebla, lecz odpowiada na pytania: jak wejść w osobistą relację ze sztuką, po co nam sztuka, jak ją kolekcjonować, a przede wszystkim jak ją czytać. Sztuka to w swojej istocie zamaskowany w formie plastycznej komunikat lub narracja, to język, którego można się nauczyć. Jeśli poszukujemy w sobie empatii, emocji czy kreatywności, to prawdopodobnie od czytania innych dzieł powinniśmy zacząć. Być może właśnie do tego jest ten tutorial.

artUNBOXING to video performance stworzony specjalnie na platformę YouTube, inspirowany przez unboxing – internetowy gatunek wideo. Treścią tego rodzaju filmów jest rozpakowywanie produktów, zazwyczaj znanych i drogich, a następnie recenzowanie ich wyglądu oraz działania. Zamiast przedmiotów typowych dla unboxingu otwieram sztukę. Akt pierwszego otwarcia paczki, jej sprawdzenia, test zakupionego przedmiotu stanowi kwintesencję internetowego działania performatywnego. Jednak sam projekt rozszerza się o ogólną performatykę internetu i w ramach kolejnych nagrań w serii można zaobserwować np.: działania vlogowe (około-podróżnicze w kontekście ważnych miejsc czy wydarzeń na mapie art-worldu), let’s play’e (kiedy to dziełem jest rodzaj gry), video-challenge (gdzie chodzi o zmagania) a nawet działania kulinarne i degustacyjne (gdy dzieło jest jadalne lub do wykonania w kuchni). Dodatkowym rezultatem artUNBOXINGowgo działania jest także budowanie swego rodzaju kolekcji rozpakowanych dzieł, co jest efektem ubocznym performance’u.

Unboxing jako gatunek przenosi w tym projekcie punkt ciężkości z tajemnicy powstania na sam experience otwarcia, jednak towarzysząca recenzja i gadulstwo w postaci improwizowanego video eseju ma tu za zadanie pokazać wszelkie aspekty twórcze. Dlatego artUNBOXING stał się platformą, a już nie tylko ironicznym dziełem z fasadą kanału YouTube’owego, czy punktem przecięcia sztuki i produktu, kultury (także popkultury) i konsumeryzmu. Choć w dobie społeczeństwa konsumpcyjnego te światy i tak stale się stykają. Stąd na tej wystawie nie brakuje także przestrzeni na niepoważność i memiczność sztuki. Dzieje się tak chociażby cytując kadr z uściskiem dłoni z The Office, który stał się viralem, a daje to nam wszystkim przyzwolenie na bycie memami. Bo czy malarstwo nie bywa czasem po prostu wolniej powstającym memem – jak pyta Mauro C. Martinez? Wystarczy przecież spojrzeć na instagramowe profile zajmujące się krytyką artystyczną, która w wydaniu Jerry Gagosian czy Cema A staje się właściwie coraz bardziej memiczna.

Pisząc ten tekst przypominam sobie żart jednego z moich ulubionych artystów intermedialnych, a także absolwenta naszej Alma Mater. To dowcip zagadka, który sparafrazuję: “Co jest ulubionym posiłkiem artysty multimedialnego? Obojętnie co, ważne, żeby jeść przed kamerą.”. Wymiar tej spreparowanej anegdoty w epoce mediów społecznościowych nabiera zupełnie innego charakteru niż dawniej. Dotykając sztuki przed kamerą aspiruję by stać się internetowym awatarem dostępu do sztuki, albo jeszcze inaczej, przyznaję się do bycia samozwańczym Robertem Makłowiczem polskiej sztuki współczesnej. Bo wydaje mi się, że entuzjazm i pozwolenie sobie na dziecięcy zachwyt są niezbędne w świecie, który potrafi przytłaczać.

Jest jeszcze kontekst cytowań. Kiedy rozpakowuję dzieła sztuki, przedmioty sygnowane przez artystów czy gadżety z wystaw, dokonuję ich performatywnego przejęcia, trochę jak Rauschenberg wymazujący rysunek de Kooninga. Jednak nie ma tu aspektów destruktywnych, staję się autorem rozpakowania. Bo choć nie da się zrobić sztuki na wszystkie tematy świata, to właśnie dzięki cytowaniu twórczości innych w swoich działaniach można opowiedzieć o wielu sprawach i toczyć twórczy dialog. Stąd też wystawa UNBOXING SZTUKI // Tutorial jest jednocześnie prezentacją mojego indywidualnego projektu, ale w tym szczególnym przypadku nie tylko, bo przyjmuje też charakter wystawy zbiorowej, którą w efekcie ubocznym rozpakowywania wykuratorowałem. To przestrzeń, w której obok siebie funkcjonuje bardzo różny dorobek osób związanych z ASP w Gdańsku. Dzięki temu ekspozycja, staje się czymś więcej niż pokazem pojedynczego działania online, to performatywna forma dokumentacji aktualnych postaw, języka plastycznego i atmosfery twórczej wspólnoty naszej Akademii. Dodatkowego kontekstu nadaje tutaj też data, ponieważ za 2 miesiące od otwarcia tej wystawy uczelnia rozpoczyna obchody 80-lecia. Dlatego traktuję tę wystawę jako zapowiedź tej celebracji, bo chciałbym, żeby stała się swoistym katalogiem, showcase’m, archiwum. W absolutnie utopijnym założeniu mam nadzieję, że rezultat tej wystawy może stać się dowodem, że społeczność artystyczna to nie suma jednostek, lecz sieć wzajemnych inspiracji. Dlatego cel tej wystawy to popularyzacja, stąd też pojawiają się tu także wywiady, zdjęcia portretowe i inne elementy dokumentacyjne. Jednak w tym kontekście rodzi się także moja obawa, bo nie chciałbym stać się współczesnym Vasarim (Giorgio Vasari – renesansowy architekt i malarz), który sądzę, że bardziej jest znany historii z napisania “Żywotów” (o innych postawach artystycznych) niż z własnej twórczości. Jednocześnie nadal podpisuję się pod słowami znanymi z menu konsoli nintendo, które choć są informacją z interface'u to brzmią jak myśl filozoficzna: anything not saved will be lost (wszystko co niezachowane będzie utracone). Stąd na tej wystawie pojawia się próba zatrzymania nawet najskromniejszych twórczych wątków takich jak pudełko od pizzy czy puszka napoju z żabki.

Istotny jest tutaj także sam wątek wymiany, co w środowiskach twórczych jest naturalnym gestem. Jednak w świecie internetu podobne strategie funkcjonują w logice i narracji nagrań typu: wymiana „od centa do domu/samochodu”, czy w wymianach kolekcjonerskich kart Pokemon wzwyż (od słabej do rzadkiej). Te mechanizmy stały się inspiracją do wpisania idei performatywnej wymiany w strukturę tej wystawy. Dzięki czemu pojawiają się też mechanizmy znane z narracji internetowych takie jak mystery-box’y czy inne wątki znane dla komunikacji w coraz to bardziej brain-rotowych social-mediach. Stąd content i sztuka zaczynają się tu spotykać i przenikać. I choć granica jest cienka, to moim zdaniem zasadnicza: content odpowiada na pytanie, co się klika, a sztuka pozostaje laboratorium, które prototypuje niezależnie od trendów.

Stąd pytanie znalezione w sieci, które zadaję sobie i widzom: how to break through in the age of infinite content (Jak się przebić w epoce nieskończonej ilości treści)? Żyjemy w czasach ekonomii uwagi, w której media społecznościowe demokratyzują dostęp, ale jednocześnie za pomocą algorytmów uzależniają, przeprogramowując nasze skupienie i wtłaczając w pętle nieskończonego doom-scrolling’u. Dlatego wystawa ma podwójną obecność: offline i online. I to od osób ją odwiedzających zależy jak chcą się z nią zapoznać. Wyraz tego jest zapisany także w języku formalnym wystawy, bo nawet sposób świecenia ma się kojarzyć z nocą spędzoną przed ekranem komputera/telefonu/tableta, a w okół rozsypane są resztki opakowań i budowane są ścianki z kartonów.

Kończąc, mam nadzieję, że gest wyjęcia sztuki z paczki nie nawiąże tu przez przypadek do pierwszej, mitologicznej unboxerki – Pandory i jej puszki (piszę to bo wierzę, że groźba “obyś żył w ciekawych czasach” wywołana przez Biennale w Wenecji w moim przekonaniu niestety się spełniła, choć to tylko dygresja). Chociaż niektóre prace poruszają tu tematy trudne czy metafizyczne, całość zaprasza do indywidualnego odczytania a tekst ten jest tylko sugestią. ArtUNBOXING także podsuwa możliwy wariant interpretacji, koło ratunkowe, które ma ułatwić zbudowanie własnej opinii i relacji. Dlatego w finale tego tekstu, jako totalnie pseudo youtube’owy influencer muszę zaprosić do relacji i zadać pytanie: czy subskrybujesz już artUNBOXING? Jeśli nie, to zapraszam Was do śledzenia kanału na YouTube i followania na insta.

Filip Ignatowicz

---

Unboxing Sztuki to projekt mający na celu popularyzację dorobku naukowego i artystycznego osób zajmujących się dydaktyką na Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku. Ma on także stworzyć przestrzeń do dialogu między środowiskiem artystycznym, a szeroką publicznością. Na projekt składa się cykl video-esejów prezentujących dorobek ASP Gdańsk, a także konferencja naukowa wraz ze zbiorową wystawą.

Video-eseje to performatywne działania, które poprzez formułę unboxingu przybliżają twórczość osób wykładających na ASP w Gdańsku językiem typowym dla serwisu YouTube, wykorzystując internetowe narzędzia do prezentacji artystycznych gestów, dzieł i idei. Bazą do tych dokamerowych recenzji jest autorski format online’owego video-performance artUNBOXING w realizacji Filipa Ignatowicza. Główne założenie artUNBOXINGu to rozpakowywanie dzieł sztuki i przedmiotów kulturowych, przy jednoczesnym nadaniu im narracji i znaczenia w sposób znany z mediów społecznościowych.

Konferencja poświęcona jest analizie statusu dzieła sztuki w erze kultury konsumpcyjnej oraz alternatywnych (i internetowych) obiegów kulturowych. To doskonała okazja do dyskusji na temat roli sztuki w dzisiejszym świecie, w kontekście społecznym, ekonomicznym i technologicznym. Jej wynikiem będzie publikacja zawierająca podsumowanie debat i refleksji, które rozwiną temat post-konsumpcyjnej sztuki.

Wystawa zbiorowa stanowić będzie zwieńczenie całej inicjatywy. Ekspozycja będzie łączyć w sobie działania video-performatywne z tradycyjną formą wystawienniczą, oferując publiczności wyjątkową możliwość zobaczenia powstałych dzieł w kontekście ich twórców, wraz z pełnym zestawem nagrań składających się na projekt.

Koordynacja i idea: Filip Ignatowicz

Współkoordynacja: Daniel Cybulski, Marzena Świniarska

Kuratorstwo: Filip Ignatowicz, Daniel Cybulski

Współaranżacja wystawy: Aleksandra Ciapka

Identyfikacja wizualna i wsparcie koordynacyjne: Julia Opalińska

Wsparcie administracyjne: Marta Chełmińska, Łukasz Dobrowolski, Agnieszka Nawrot

Promocja i komunikacja: Rafał Fedusio, Anna Tanaev, Halina Malijewska, Weronika Jastrzemska, Adam Jedynak, Antonina Kałużna

Transporty: Sławomir Nurkiewicz

Wsparcie technologiczne: Paweł Linda

Reżyseria i video-performance: Filip Ignatowicz

Operator: Mateusz Pieniążek

Montaż wystawy: Mirosław Maszota, Piotr Banaśkiewicz, Marek Lewandowski, Wojciech Konkel, Maciej Stefański

Patronat medialny: trojmiasto.pl, gdansk.pl, Radio Gdańsk, Zawsze Pomorze, Prestiż Magazyn Trójmiejski