Towarzystwo Aktywnej Komunikacji zaprasza na składającą się z dwóch części Noc Opowiadań Żydowskich w ramach 18. Międzynarodowego Festiwalu Opowiadania: rozmowy z prof. Marcinem Wodzińskim oraz czytania performatywnego.

„Głos psa” – spacerowe czytanie performatywne po dawnej dzielnicy żydowskiej z udziałem Darka Maja utworów Franza Kafki, Brunona Schulza, Etgara Kereta, Izraela Joszuy Singera i Mikołaja Grynberga

„Kultura literacka w chasydzkim świecie” – rozmowa z prof. Marcinem Wodzińskim

5.10.2022

g. 18:00 start spaceru w Cocofli g. 19:00 rozmowa z prof. Marcinem Wodzińskim

O „Głosie psa”:

Pies pojawia się w literaturze, żeby zaakcentować cechy i uczucia często przypisywane głównie ludziom, na przykład miłość, wierność czy przywiązanie. To bohater literacki, który, nierzadko wraz z innymi zwierzętami, jest przywoływany, by móc „człowiekowi pokazać człowieka”, jak celnie ujął to Bruno Schulz. Psia postać zdaje się być ponadto niezwykłym łącznikiem światów od siebie bezrozumnie odłączonych – natury i kultury. Pies na kartach literatury żydowskiej jest wyjątkowy także z innego powodu. Wedle reguł prawa jest to zwierzę niekoszerne, a więc nieczyste, z którym nie powinno się mieć bliskiego kontaktu. Świecka i mieszczańska kultura aszkenazyjskich Żydów nie wyrzekła się jednak psa, a literaci nie boją się zwracać w kierunku zwierząt tak w życiu, jak i twórczości.

Przyjrzymy się zatem kilku literackim portretom psów oraz ich opiekunów. Ciekawą perspektywę ukazuje Franz Kafka, który psa czyni nie tylko bohaterem, ale także narratorem opowiadania „Dociekania psa” – choć nie jest to jedyny utwór pisarza, w którym głos należy do zwierzęcia. Bruno Schulz natomiast w pełnym czułości i zachwytu opowiadaniu „Nemrod” zrywa z surowym stosunkiem do czworonoga, które pokutowało w religijnych społecznościach żydowskich. Izrael Joszua Singer także tworzy przyjazne miejsce przyjaźni i cielesnej bliskości ze zwierzęciem w opowiadaniu „Modlitwa”. Etgar Keret z jednej strony w prozie „Strzelają do Tuwii” pokazuje, jak wielkim oddaniem pies może darzyć swojego właściciela, a z drugiej – w „Alergiach” czytamy o wychodzącym poza wszelkie racjonalne ramy poświęceniu człowieka dla dzikiego czworonoga. Z kolei w opowiadaniu „Pies taty” Mikołajowi Grynbergowi udało się sportretować zwierzę, które nie każdy może zobaczyć.

Jedną z cech literatury żydowskiej, dzięki której zajmuje ona istotne miejsce w światowym dyskursie jest to, że porusza tematy uniwersalne, nie ograniczając się do partykularnej tematyki. Takim niezaprzeczalnie powszechnym tematem jest relacja człowieka ze światem natury. Co więc wiemy o skomplikowanym życiu wewnętrznym psiego bohatera literackiego, oprócz przypisanych mu cech bezwarunkowej miłości i oddania opiekunom? I czego możemy nauczyć się od klasyków literatury na temat dziś tak istotny, czyli bliskości świata natury i kultury?

Utwory:

Bruno Schulz, „Nemrod” z tomu „Sklepy cynamonowe”

Izrael Joszua Singer, „Modlitwa” z tomu „Perły” (przekład Krzysztofa Modelskiego) – fragmenty

Etgar Keret, „Strzelają do Tuwii” z tomu „8% z niczego” (przekład Agnieszki Maciejowskiej)

Mikołaj Grynberg, „Pies taty” z tomu „Poufne”

Franz Kafka, „Dociekania psa” z tomu „Opowieści i przypowieści” (przekład Lecha Czyżewskiego) – fragmenty

Etgar Keret, „Alergie” z tomu „Usterka na skraju galaktyki” (przekład Agnieszki Maciejowskiej)

Organizatorem Międzynarodowego Festiwalu Opowiadania jest Towarzystwo Aktywnej Komunikacji

Patroni medialni: Alfabet Wojtusika, TOKfm, teatralny.pl, booklips.pl, Wroclife

Partnerzy: Cocofli, Concordia Design Wrocław, HP Park Plaza, Fundacja Żydoteka, Katedra Judaistyki im. Tadeusza Taubego, Tajne Komplety, Wydawnictwo Kontent, Wydawnictwo Powergraph, Wydawnictwo W.A.B, Wydawnictwo Warstwy,

Zadanie „Festiwal Opowiadania - edycja osiemnasta” jest współfinansowane ze środków finansowych otrzymanych od Gminy Wrocław | www.wroclaw.pl

Zadanie „Noce Opowiadań we Wrocławiu” dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury