Akwarele i Gwasze 2005
- od: 20 kwietnia 2006, czwartekdo: 18 czerwca 2006, niedziela
Józef Hałas
Józef Hałas w czasie swojej blisko półwiecznej pracy artystycznej zgromadził imponującą liczbę warsztatowych, formalnych i osobistych doświadczeń. Zamknął klasyczne dla współczesnego malarstwa wrocławskiego cykle (takie jak Góra), a pomimo tego ciągle aktywnie poszukuje właściwej formy i koloru. Obecnie działa "bez przymusu" bycia awangardowym, za to z większą uczuciową swobodą.
Nie oznacza to dowolności – serie ujednoliconych formalnie Małych Ikon są związane z istotnym od wielu lat dla Hałasa problemem przezwyciężania opozycji harmonii i chaosu w postaci zrównoważonych poprzez kolor, materię oraz formę kompozycji. Tytułowa ikoniczność jest ważnym odautorskim komentarzem, nakazującym z uwagą myśleć o związanych z nimi religijnych intencjach artysty.
Rytm pojawiania się obrazów jest w ostatnich latach zmienny – w przeciwieństwie do okresów, kiedy malarz pracował systematycznie i w równomiernym tempie. Wiele jednak w obecnej twórczości namysłu,
świadomych retrospekcji i powrotów do motywów stosowanych przez Hałasa
już kilka dekad temu. Przykładem niech będzie seria zgeometryzowanych
Aniołów (akwarele, 2005) przywodząca na myśl subtelną i pełną ludzkiego
ciepła formułę angelologicznych
rozważań Paula Klee.
Stylistyka, do jakiej Hałas powrócił w tej serii, bliska jest jego własnym lirycznym próbom z końca lat pięćdziesiątych, gdy stosowany przezeń poetycki wymiar geometrii był bliski w duchu temu, co proponował prawdziwy poeta i prawodawca intelektualny, jak pisała o Klee Maria Rzepińska.
Biorąc także pod uwagę rozpiętość spontanicznie stworzonego przez
Józefa Hałasa cyklu (około sześćdziesięciu prac wykonanych w technice
akwareli i gwaszu oraz rysunki lawowane tuszem), ostrożnie można chyba
porównać znaczenie podjętego przezeń tematu do zakresu oryginalnej
ikonografii metafizycznej wspomnianego Paula Klee. I nie chodzi tu tylko
– podobnie jak w przypadku szwajcarskiego malarza – o konfesyjne wyznanie
wiary, lecz o ważną zmianę ontologicznego punktu widzenia. Nie ostateczną,
nie skrajnie dramatyczną, lecz związaną z przeniesieniem punktu widzenia
jakby ponad
substancje, które stanowiły dotąd obiekty badań Hałasa:
naturę, ziemię, materię.
Artysta poprzez zgeometryzowane, uskrzydlone postaci chce być może widzieć
więcej
niż kiedyś, a także doświadczać radosnej i zmysłowej strony
życia. Paradoksalnie zalążkiem całego cyklu jest akwarela zrealizowana
już na początku lat 60. i zapowiadająca rozwiązania formalne najnowszej
serii.
Anioły A.D. 2005 radykalnie dematerializują
jaśniejącą, niekiedy
fosforyzującą i transparentną plamę akwareli, a ich ekspresja jest
zależna od ruchu. To nie są posłańcy z misją i gestem Zwiastowania,
Anioły Zagłady, czy geniusze gaszący pochodnie życia. Zmysłowe anioły
Hałasa gremialnie – z łopotem skrzydeł, skrzydeł a w istocie
bezszelestnie – wzbijają się w powietrze, unoszą się w nim i tańczą.
Dynamiczne skręty ich ciał
wprowadzają zaburzenie kanonicznego dla
Hałasa układu poziom-pion, a komplikacje kompozycji wielokrotnie opierają
się na diagonalach i ekspresyjnych złożeniach ich odcinków. Wszystkie
razem tworzą pole potencjalnego, barwnego i niezwykle dynamicznego
ikonostasu
. Nie jest to pojęcie przypadkowe, jeśli pamiętać o zauważonym przez krytyków długim związku pojęcia ikony
z malarstwem
Hałasa.
Podejmowane już przed laty przez wrocławskiego artystę motywy malarstwa wschodniego, bizantyńskiego przekładają się na realizacje niepoddające się ostatecznej definicji. Hałas już dawno znalazł dla siebie wzory sprzyjające łączeniu tradycji z nowocześnie traktowanym, abstrakcyjnym kolorem – inspirowany w latach 1961-1962 hieratycznymi freskami sofijskiej Cerkwi Bojana malował zarówno na papierze, jak i na płótnie figury, których pozorna abstrakcyjna amorficzność miała zawarte w sobie znamiona płci i znaczeń postaci świętych, a także binarną, niezbędną sobie opozycję: kobiety i mężczyzny.
Niewiele dodatkowych racji musi dowieść Hałas sobie i światu, tym bardziej
więc należy docenić towarzyszącą mu obecnie radość tworzenia. Mając na względzie różnego rodzaju aktualne odkrycia
, dokumentujące aksjologiczne
balansowanie artysty pomiędzy sztuką, wiarą i życiem, chcę wskazać na ostatnie przejście malarza w kierunku jakości, która zyskuje tym razem
prymat, władając niemal niepodzielnie całą płaszczyzną obrazów. Józef
Hałas coraz częściej kieruje spojrzenie ku górze, ku otwartemu niebu.
Przykładem z ostatniej chwili
jest cykl Droga (gwasze, 2005/2006) z obniżonym, znikającym horyzontem, gdzie ponad liniami opisującymi trójkąt
zbiegającej się w dali drogi i zanikającym horyzontem dominują wypełnione
barwą przestworza.
TWÓRCZY WTOREK / Szkicowanie poświąteczne
11 stycznia 2022 - 17:00
Macondo
Pomorska 19 Wrocław
12 989sztuka
Cząstki
9 stycznia 2022 - 19:00
Piekarnia - Centrum Sztuk Performatywnych
ul. Księcia Witolda 62-67 Wrocław
16 891sztuka
„Niedowidzenie istnienia”. Hans Bellmer poprzez Jolantę Brach-Czainę
8 stycznia 2022 - 18:00
Czytelnia im. Ludwika Flaszena Instytutu Grotowskiego
Rynek-Ratusz 27 Wrocław
17 170sztuka
Choke - wystawa fotografii Pawła Frenczaka w CK Agora
7 stycznia 2022 - 18:00
Centrum Kultury Agora
Serbska 5A Wrocław
17 487sztuka
nie bój się koloru
od: 7 grudnia 2021 do: 3 stycznia 2022
Galeria Małgosia
ul. Odrzańska 39/40 Wrocław
20 034sztuka
Czasoprzestrzeń zbioru
od: 22 października 2021 do: 1 stycznia 2022
Muzeum Architektury we Wrocławiu
Bernardyńska 7 Wrocław
20 115sztuka
luksferyzm-art
od: 1 grudnia 2021 do: 31 grudnia 2021
Galeria Witryna.
ul.Ruska 34 Wrocław
18 072sztuka
Wrocław 1945-2016
od: 4 maja 2021 do: 31 grudnia 2021
Centrum Historii Zajezdnia
Grabiszyńska 184 Wrocław
34 496sztuka
Wystawa „Wspólne dziedzictwo. Od Kanth do Kątów Wrocławskich”
od: 5 czerwca 2021 do: 31 grudnia 2021
Centrum Historii Zajezdnia
Grabiszyńska 184 Wrocław
38 717sztuka
Jubileusze Miry Żelechower-Aleksiun
od: 20 marca 2021 do: 31 grudnia 2021
Związek Polskich Artystów Plastyków Okręg Wrocławski
Jatki 1-2 Wrocław
43 501sztuka
Wystawa Rówieśnicy Niepodległej (online)
od: 1 stycznia 2021 do: 31 grudnia 2021
Centrum Historii Zajezdnia
Grabiszyńska 184 Wrocław
49 386sztuka
Wystawa: Stanisław Dróżdż. Poezja konkretna
od: 6 grudnia 2019 do: 31 grudnia 2021
Muzeum Współczesne Wrocław
PL. STRZEGOMSKI 2A Wrocław
132 059sztuka
Wystawa: Prywatne mitologie. Urodziny Marty
od: 6 grudnia 2019 do: 31 grudnia 2021
Muzeum Współczesne Wrocław
PL. STRZEGOMSKI 2A Wrocław
133 423sztuka
Pracownia Plastyczna "Reja17" zaprasza na zajęcia w nowym semestrze!
od: 9 września 2021 do: 22 grudnia 2021
Pracownia Plastyczna "Reja17"
Mikołaja Reja 17/2 Wrocław
27 751sztuka
Stand-up Night - Korólczyk, Jachimek, Wojciech w grudniu na Festiwalu Wrocek
19 grudnia 2021 - 20:00
Hotel ibis Styles Wrocław Centrum
Plac Konstytucji 3 Maja 3 Wrocław
10 985sztuka
"Co po / Po co". Oprowadzanie po wystawie z udziałem artystek i artysty
19 grudnia 2021 - 15:00
Muzeum Współczesne Wrocław
PL. STRZEGOMSKI 2A Wrocław
12 259sztuka
Niedzielne Warsztaty Rodzinne: Makro i mikrokosmosy
19 grudnia 2021 - 13:30
Muzeum Współczesne Wrocław
PL. STRZEGOMSKI 2A Wrocław
13 493sztuka