WROCŁAWSKI OGRÓD CERAMIKI

WYSTAWA RETROSPEKTYWNA

PRACE DYPLOMOWE I SEMESTRALNE Z LAT 1953-2001

Ponad pół wieku temu na gruzach Wrocławia, miasta zamordowanego przez barbarzyńców hitlerowskich i sowieckich, artyści ceramicy: prof. Mieczysław Pawełko, prof. Rudolf Krzywiec i prof. Julia Kotarbińska zasiali żywe ziarno ceramiki. Co z tego wyrosło? Wyrósł Wrocławski Ogród Ceramiki, a w nim od półwiecza nieprzerwanie i bujnie rozwijają się coraz to nowe i nowe generacje ceramicznej sztuki. Tych Pierwszych Siewców już nie ma, ale żyją ich ceramiczne geny, z których dzień w dzień rodzi się wciąż od nowa zjawisko nazywane wrocławską szkołą ceramiki. Można by to porównać do sztafety ognia: spalają się pochodnie, ale ogień jest ten sam. Na czym polega ten fenomen? Być może właśnie na przekazywaniu owego ognia, swobodzie poszukiwań i bezwzględnie egzekwowanym szacunku dla materiału, warsztatu i technologii. Tak powstaje genius loci: Wrocławska Szkoła Ceramiki Na jubileuszowej wystawie zatytułowanej staramy się pokazać jak kiełkuje i rozwija się to permanentne zjawisko w mateczniku ceramiki, czyli na jedynym w Polsce Wydziale Ceramiki i Szkła w Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu. Dlatego przedstawiamy tylko i wyłącznie prace studenckie, z założenia pomijając dzieła naszych absolwentów. Eksponujemy pierwociny naszej szkoły ceramiki, tj. małe formy naczyniowe z wyraźnie jeszcze zarysowaną funkcją użytkową, również kafle, mozaiki, a dalej formy gabarytowo coraz większe, coraz bardziej rozbudowane i zindywidualizowane, coraz mniej osobne i pojedyncze, coraz szerzej i śmielej wkraczające w otwartą przestrzeń kulturową, w rejony interdyscyplinarne - i z pokolenia na pokolenie ewoluujące ku quasi-rzeźbie, nie tracące przy tym nic ze swojej ceramicznej specyfiki i nie naruszające autonomii ceramiki. I to jest właśnie Szkoła Wrocławska, gdzie to, co było na początku i to, co jest dzisiaj, styka się teraz, namacalnie. Nienaruszalna linia przekazu! Kurator prof. Grażyna Płocica

Wystawa została przygotowana z okazji przypadającego na rok 1998 50-lecia Wydziału Ceramiki wrocławskiej Akademii Sztuk Pięknych. Jest to wciąż jedyny wydział, kształcący w Polsce artystów ceramików na poziomie akademickim. Ideą prezentacji prac dyplomowych i semestralnych, które powstały w ciągu półwiecza istnienia Wydziału, jest ukazanie jak kształtowała się tradycja i specyfika wrocławskiej szkoły ceramiki. Linia przekazu tworząca tę szkołę najwyraźniej widoczna jest bowiem wówczas, kiedy studenckie prace, wykonane pod kierunkiem mistrza-pedagoga, można zobaczyć obok dzieł studenckich tego profesora, wykształconego również na tej samej uczelni. Trwająca ponad już 50 lat sztafeta pokoleń wrocławskiej ceramiki doprowadziła do powstania środowiska nie tylko o dużych osiągnięciach artystycznych, ale także o wyrazistym, własnym charakterze. Tym, co łączy wrocławskich twórców ceramiki od początku istnienia Wydziału aż do dziś, jest wspólny dla wszystkich generacji - mimo ogromnych nieraz różnic stylistycznych - szacunek dla tworzywa. Studenci Akademii wynoszą z niej zawsze solidną praktyczną i teoretyczną wiedzę o masach ceramicznych, ich właściwościach i możliwościach kształtowania. Ta powaga i staranność w traktowaniu tworzywa widoczna jest zarówno w pracach o charakterze mniej lub bardziej użytkowym, jak i dziełach zdecydowanie czysto artystycznych. Wrocławską szkołę ceramiki zapoczątkowało dwoje artystów, którzy sami byli uczniami największego polskiego ceramika lat międzywojennych, Karola Tichego: Julia Kotarbińska i Rudolf Krzywiec. Oboje przenieśli na grunt wrocławski estetykę wypracowaną w ramach doniosłego zjawiska polskiej sztuki użytkowej, jakim była spółdzielnia Ład. Do tych dwojga profesorów dołączył wkrótce Mieczysław Pawełko, wybitny technolog warsztatu ceramicznego. Ich z kolei pierwsi uczniowie: Krystyna Cybińska, Halina Olech, Irena Lipska-Zworska, Rufin Kominek i Mieczysław Zdanowicz, wzięli udział w wielkim ruchu wokół ceramiki, który zaistniał w późnych latach 50. Studenci ukształtowani przez te tak różne indywidualności artystyczne sprawili, że wrocławska ceramika zaczęła być coraz bardziej różnorodna i rozwinęła się w zjawisko, które zasadnie można określić jako 'ogród ceramiki': obszar, gdzie swobodnie kształtują się pielęgnowane troskliwie odrębne postawy i nowe kierunki poszukiwań. Maria Lachur, Władysław Garnik, Grażyna Płocica poprowadzili twórczość ceramiczną w stronę nowych form i znaczeń, które nie miały już nic lub prawie nic wspólnego z pierwotną dla tej dziedziny formą naczynia. Jeszcze młodsi: Przemysław Lasak, Krzysztof Rozpondek i Gabriel Palowski i Katarzyna Koczyńska-Kielan oraz najmłodsi: Bożena Sacharczuk, Adam Abel i Maciej Kasperski, kontynuują jeszcze inaczej, poprzez dzieła czysto rzeźbiarskie lub serie narracyjnych obiektów, linię przekraczania w ceramice granic sztuki użytkowej. Wystawa prezentowana była od maja do września tego roku w Muzeum Historii Przemysłu w Opatówku.