POCZĄTEK - CERAMIKA MŁODYCH 2003

WYSTAWA ZBIOROWA

Już po raz dwunasty Galeria Zamkowa zaprasza na wystawę z cyklu Ceramika Młodych, która tradycyjnie przygotowana została we współpracy z Katedrą Ceramiki Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu. Wrocławski Wydział Ceramiki i Szkła jako jedyny w Polsce, od wielu lat kształci czołówkę polskich artystów i projektantów, jest prawdziwym matecznikiem dolnośląskiego zagłębia ceramicznego. W tym roku lubinska publiczność będzie mogła zapoznać się z pracami studentów oraz pedagogów Pracowni Koła Garncarskiego.

Edukacja w zakresie garncarstwa została zainicjowana we Wrocławiu w roku 1989, gdy Katarzyna Koczyńska-Kielan, wówczas asystentka prof. Krystyny Cybińskiej, zaczęła dzielić się ze studentami doświadczeniami zdobytymi podczas plenerów w Essen. Formalnie Pracownia została utworzona w 1995 roku, jej kierownictwo powierzono adiunkt Katarzynie Koczyńskiej-Kielan, której obecnie, w pracy dydaktycznej pomaga asystentka Bożena Sacharczuk. Założenia programowe Pracowni to studia nad możliwościami kształtowania form naczyniowych na kole garncarskim z wykorzystaniem różnorodnych materiałów ceramicznych. Wrocławska pracownia garncarstwa sytuuje się na uboczu dwóch najważniejszych nurtów współczesnych poszukiwań artystycznych: pomiędzy kreacją wymuszającą od artysty nieskrępowany indywidualizm odrzucający wręcz jakiekolwiek rygory formalne oraz designem, który czyni z niego jedynie projek­tanta. Tymczasem wrocławska pracownia pro­ponuje studentom bliski, intymny kontakt z sa­mą istotą ceramiki - glina. Poznanie i mis­trzowskie opanowania jej tajników, podstawo­wych reguł technologicznych i warsztatowych, wszechstronne studia nad budową formy, pro­porcjami, elementami składowymi naczynia, czy wreszcie opanowanie skomplikowanej wie­dzy z zakresu technologii pozwalają studen­tom na mistrzowskie opanowanie warsztatu oraz samodzielne poszukiwania twórcze. Naczynie, pozornie prosty, potencjalnie użytkowy przedmiot, rozłożony na tajemniczo brzmiące nazwy jak brzusiec, wylew czy uchwy­ty może połączyć w sobie funkcjonalność i piękno. Technologiczne fajerwerki konceptu­alne w rękach wrocławskich ceramików ustę­pują miejsca pokorze wobec materii. Nie brak tu także innowacji, łączenia ceramiki z meta­lem, drewnem czy szkłem. Podstawowym tworzywem pozostaje jednak glina, materiał wyjątkowo plastyczny, którego opracowanie wymaga często alchemicznej wprost znajomości receptur i technologii. Po­między projektem a gotowym naczyniem znaj­duje się bowiem, zamknięty w ceramicznym piecu, ogień. Dopiero on pozwala aby 'mate­ria ziemi' czyli glina stała się doskonałą for­mą, dziełem sztuki, użytkowym dzbankiem czy przestrzenną formą ceramiczną. Na wystawie zobaczymy proste, szlachetne w proporcjach i kształtach formy dekoracyjno-użytkowe, kom­pozycje których autorzy ciągle jeszcze poszu­kują przestrzeni dla własnej sztuki, we właści­wy ceramicznej dyscyplinie, rzetelny sposób określają swój do niej stosunek.

W tradycji wielu kultur podania o stworzeniu człowieka posiadają wspólną cechę. Jest nią przeświadczenie, iż pramateriałem wykorzystanym w misterium powoływania do życia istot ludzkich była glina. Wystarczy przypomnieć tytana z greckiej mitologii Prometeusza, który ludzi ukształtował z wymieszanej ze łzami gliny. Dzieło uwieńczył ofiarowując im duszę powstałą z ognia niebieskiego, który podstępnie wykradł z rydwanu słońca. Analogie znajdziemy również w mitach sumeryjskich, gdzie ludzie stworzeni zostali z gliny oraz krwi pochodzącej ze złożonego w ofierze bóstwa. W starożytnym Egipcie wierzono, że rodzaj ludzki został stworzony przez boga Chnuma, który uformował na kole garncarskim ciało dziecka. Podobne zapisy znajdują się w Biblii. W Księdze Rodzaju Bóg jak garncarz formuje ludzi na swoje podobieństwo (Rdz 1,26). Kształtowanie glinianych wyrobów na kole garncarskim i następnie utrwalanie ich poprzez kontakt z żywiołem ognia zapoczątkowane zostało nad brzegami Zatoki Perskiej w IV tysiącleciu p.n.e. Od tego czasu jest to najpopularniejszy sposób tworzenia ceramicznych form naczyniowych. Odpowiednio ugnieciona z wodą bryła gliny ułożona na wprowadzonej w ruch obrotowy tarczy koła garncarskiego, pozwala na sprawne stworzenie wyrobu ceramicznego. Wymaga to doświadczenia i znajomości tajników technologicznych warsztatu ceramicznego, a w szczególności skomplikowanych procesów chemicznych, pozwalających na zdobienie przedmiotów wielobarwnymi szkliwami. We wrocławskiej Akademii Sztuk Pięknych wiedza ta przekazywana jest młodym adeptom sztuki w Pracowni Koła Garncarskiego. Studenci l i II roku Katedry Ceramiki, pod opieką adiunkt Katarzyny Koczyńskiej-Kielan i asystent Bożeny Sacharczuk, nabierają umiejętności kształtowania tworzywa ceramicznego oraz zapoznają się z kreacyjnymi możliwościami gliny. Studenci realizują zadania z zakresu projektowania form naczyniowych, kompozycji przestrzennych i reliefu. Poznają piękno tworzywa, jego walory naturalne: konsystencję i plastyczność. Praca z tym materiałem oraz etap wypalania przedmiotów w piecu garncarskim jest doskonałą nauką pokory wobec materiału i procesu twórczego. Bez maestrii warsztatowej i wiedzy z zakresu szkliwienia trudno bowiem przewidzieć jaki efekt estetyczny ujawni po wyjęciu z pieca gotowa forma ceramiczna. Na wystawie prezentujemy artystyczny dorobek Pracowni Koła Garncarskiego od czasów jej utworzenia w 1995 do 2002 roku. Zdaniem Katarzyny Koczyńskiej-Kielan eksponowane prace są śladem zmagań artystycznych studentów, ich poszukiwań niestereotypowych rozwiązań oraz dążeń do doskonałości w tej niełatwej, wymagającej ogromnej dyscypliny i konsekwencji technice. Różnorodność zgromadzonych form ceramicznych to także świadectwo dydaktycznego kunsztu pracowników wrocławskiej uczelni, którzy na POCZĄTKU artystycznej ścieżki młodych ceramików, oprócz przekazywania podstawowych umiejętności, koncentrują się na twórczej indywidualności każdego z nich.