Wystawa: „Magdalena Abakanowicz. Prolog”

65 lat po pierwszej indywidualnej wystawie Magdaleny Abakanowicz w Kordegardzie, galerii Narodowego Centrum Kultury powracamy do jej artystycznych korzeni. Ekspozycja "Magdalena Abakanowicz. Prolog" to unikalna okazja, aby zobaczyć prace, które w 1960 roku zapoczątkowały drogę jednej z najbardziej wpływowych artystek XX wieku, która zrewolucjonizowała język tkaniny artystycznej i wyznaczyła nowe granice sztuki przestrzennej. Jej dzieła, pełne ekspresji i materialnej intensywności, od dekad fascynują widzów na całym świecie. Wystawa potrwa do 30 marca br.

Wystawa w Kordegardzie – Galerii Narodowego Centrum Kultury – zaprasza do odkrycia unikalnych prac Abakanowicz sprzed 1962 roku. Ekspozycja obejmuje 14 dzieł z późnych lat 50. i początku lat 60., ukazując artystkę w fazie twórczego eksperymentu. Te rzadko prezentowane obiekty, w większości należące do Fundacji Marty Magdaleny Abakanowicz-Kosmowskiej i Jana Kosmowskiego, stanowią bezcenne świadectwo przełomowego etapu jej kariery. Jedna praca pochodzi z Centralnego Muzeum Włókiennictwa w Łodzi, dwie można podziwiać dzięki uprzejmości Galerii Starmach.

Wczesne prace Abakanowicz wykraczają poza tradycyjne rozumienie tkaniny – bliżej im do malarstwa materii, w duchu europejskiej awangardy. Jak zauważa badaczka Joanna Iglot, ich ekspresja dialoguje z abstrakcyjnymi formami Jeana Dubuffeta, który w takich dziełach jak Tabacco Goatee (1959) sięgał po szorstkie faktury i organiczne kształty. Zarówno Dubuffet, jak i Abakanowicz tworzyli kompozycje o monumentalnym charakterze, utrzymane w ciepłych, ziemistych tonacjach, eksplorując fizyczność materii jako nośnika treści.

Twórczość Magdaleny Abakanowicz zapisała się w historii światowej sztuki współczesnej. Jej prace nie tylko redefiniują granice między rzeźbą a tkaniną, ale przede wszystkim są głosem w uniwersalnej dyskusji o kondycji człowieka. W jej monumentalnych formach, jak i w najwcześniejszych eksperymentach malarskich, widać nieustanne poszukiwanie języka, który pozwala wyrazić to, co wymyka się jednoznacznej interpretacji – zbiorowe doświadczenia, tożsamość i pamięć - mówi Michał Kosiorek, wicedyrektor Narodowego Centrum Kultury.

Rok 2025, w którym przypada 65. rocznica pierwszej monograficznej wystawy Abakanowicz z 1960 roku, staje się symbolicznym momentem do ponownego spojrzenia na jej wczesne dzieła – pełne niepokornej energii i zapowiedzi przyszłej wielkości. Każdy z tych obiektów to nie tylko dokument artystycznej drogi, ale także zapis głębokiego namysłu nad formą, fakturą i monumentalnością.

Ekspozycja w Kordegardzie to nie tylko podróż do początków twórczości Abakanowicz, ale także przypomnienie, że już w latach 60. artystka dokonywała przełomu w sposobie myślenia o sztuce. Jeszcze zanim stała się ikoną światowej sztuki włókna, już zachwycała swoją odwagą w przekraczaniu granic artystycznych konwencji. Jej monumentalne abakany, powstałe kilka lat po debiucie, na zawsze zmieniły sposób postrzegania tkaniny jako medium artystycznego.

Kordegarda Galeria Narodowego Centrum Kultury: Magdalena Abakanowicz. Prolog
Czas trwania: 13.02.2025 – 30.03.2025
Godziny otwarcia galerii: 11:00-19:00
Kuratorzy: Marta Kowalewska, Henryk Gac
Wernisaż: 13.02.2025 godz. 18.00
Zapraszamy na oprowadzania kuratorskie prowadzone przez Martę Kowalewską, które odbędą się o godzinie 16:00, 17:00 i 18:00 w następujących terminach: 14 lutego, 7 marca, 28 marca. 8 marca zapraszamy na specjalne wydarzenie towarzyszące – „Dwugłos”, w którym wezmą udział Marta Kowalewska oraz prof. Anna Goebel, godzina jest w ustaleniu.
Organizatorzy wystawy: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Narodowe Centrum Kultury

Marta Magdalena Abakanowicz-Kosmowska (1930–2017)

Polska rzeźbiarka, pionierka tkaniny artystycznej, profesor sztuk pięknych, jedna z najbardziej cenionych postaci światowej sztuki współczesnej. Urodzona 20 czerwca 1930 roku w Falentach, zmarła 20 kwietnia 2017 roku w Warszawie. Absolwentka warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych (1955), w latach 1965–1990 wykładowczyni Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Poznaniu, profesor wizytująca na Uniwersytecie Kalifornijskim w Los Angeles (1984). Jej eksperymentalne prace z tkaniny, znane jako abakany, przekształciły tradycyjne medium w monumentalne kompozycje przestrzenne, redefiniując granice rzeźby i sztuki włókna. Od końca lat 50. jej twórczość zdobywała uznanie na arenie międzynarodowej. W 1965 roku uczestniczyła w I Biennale Form Przestrzennych w Elblągu, gdzie zrealizowała imponującą siedmiometrową formę przestrzenną. W kolejnych latach rozwijała swoje rzeźbiarskie praktyki, wykorzystując także kamień, drewno i brąz. Jej prace były prezentowane w najważniejszych muzeach i galeriach na świecie. Laureatka licznych nagród, odznaczona m.in. Złotym Medalem Gloria Artis. Jej dzieła znajdują się w prestiżowych kolekcjach muzealnych, takich jak Tate w Londynie i MoMA w Nowym Jorku. Twórczość Abakanowicz łączyła organiczne formy, surowość faktury i monumentalną skalę, podejmując refleksję nad kondycją człowieka i jego miejscem w świecie. Na trwałe zapisała się w historii sztuki jako innowatorka i artystka wizjonerska.