Viva Estonia!

Nowa sztuka z Estonii

wernisaż: 23 listopada 2007, godz. 20:00

artyści:

• Tanja Muravskaja
• Kristina Norman
• Flo Kasearu

kurator: Karolina Łabowicz - Dymanus

Wystawa prezentuje prace trzech młodych artystek z Estonii, zainteresowanych problematyką tożsamości kulturowej i narodowej. Viva Estonia! jest kontynuacją projektu Karoliny Łabowicz-Dymanus dla estońskiego magazynu o sztuce Kunst.ee, w ramach którego grupie artystów i krytyków sztuki zostało zadane pytanie "Co znaczy dla Ciebie być Estończykiem?".

W kraju podzielonym na część estońsko- i rosyjsko języczną temat narodowości jest obecnie nieustannie dyskutowany. Po 1991 roku rząd wprowadził tylko jeden język urzędowy i od tego czasu ponawia liczne próby, mające na celu asymilację ponad 40% mieszkańców Estonii, stanowiących mniejszość rosyjsko języczną. Symbolem nieporozumień pomiędzy obiema grupami stał się spór o brązowego żołnierza Aloszę - pomnik upamiętniający „wyzwolenie" Estonii przez Armię Radziecką. Pomysł przeniesienia pomnika z eksponowanego miejsca doprowadził w kwietniu 2007 roku do zamieszek w centrum Tallinna.

Uczestniczące w wystawie artystki urodziły się w Estonii i uważają się za Estonki…. Choć rodzice Muravskajej pochodzą z Ukrainy i mówią po rosyjsku, z kolei Kasearu należy do grupy estońsko języcznej, natomiast Norman mówi o sobie, że jest z rodziny mieszanej, chociaż przez Estończyków określana jest jako Rosjanka, a inni dodatkowo zarzucają jej kiepską znajomość rosyjskiego. Jakie ma to znaczenie? W tekstach publikowanych po estońsku, a dotyczących twórczości Muravskajej czy Norman, zazwyczaj jedną z przedstawianych informacji jest określenie ich tożsamości jako rosyjskiej/ukraińskiej. Bez względu czy znajduje to odbicie w ich twórczości, czy nie.

Paradoksalnie prace, które najwięcej mówią o patriotyzmie, o odzyskaniu niepodległości przez Estonię stworzyła Muravskaja. Norman skupiła się na sytuacji pribatów* i poczuciu obcości zarówno w rodzinnej Estonii, jak i w językowej i kulturowej ojczyźnie - Rosji. Kasearu podejmuje problem anachronizmu symboli narodowych i zredukowania ich do roli produktu w zglobalizowanym świecie.

Wystawa Viva Estonia! prezentuje złożoność problemu budowania tożsamości narodowej we współczesnej Estonii, która niedawno wyzwoliła się z okupacji radzieckiej, a teraz walczy o swoje miejsce w unifikującej się Europie.

*Pribatowie (ros. прибалты) grupa zamieszkująca państwa bałtyckie, utożsamiająca się z językiem i kulturą rosyjską; nie identyfikują się z krajem zamieszkania, natomiast tworzą własne zamknięte społeczności.