Mity słowiańskie

w malarstwie Jerzego Przybyła

Jerzy Przybył (Jan Pol) jest polskim artystą mieszkającym w Szwecji od 1982 roku. Brał udział w około 90 wystawach – zbiorowych oraz indywidualnych, z tego 50 ekspozycji odbyło się już po jego wyjeździe za granicę. Dominującą treścią dzieł tego artysty jest piękno natury, kultura i sztuka ludowa. Zainteresowania te wynikają z jego chłopskiego pochodzenia (urodził się w 1943 roku w Pomianach koło Poznania). Artysta następnie wzbogacił swoje prace o wątki z mitologii nordyckiej oraz słowiańskiej. Fascynacja ta zaowocowała wieloma dziełami malarskimi i rzeźbiarskimi, zarówno w tradycyjnym malarstwie sztalugowym, grafice warsztatowej jak i w malarstwie ściennym, które zdobi elewacje budynków, klatki schodowe szpitali, domów wielorodzinnych.

Mity słowiańskie, będące inspiracją do prac prezentowanych na wystawie, ukazują harmonię człowieka z naturą, której częścią byli bogowie. Treść mitów, jak również cechy bóstw, poznajemy badając współczesną kulturę ludową. Prezentowane przez artystę obrazy oraz rzeźby tworzą kolekcję słowiańskich bogów, rozumianych nie jako konkretne postacie, ale zbiór symbolicznych znaczeń.

To zainteresowanie mitami, jak pisze Jan Pol wyjaśniają same mity – ten, kto nie zna swojej przeszłości, nie potrafi patrzeć w przyszłość... mitologia to bogactwo zbiorowego doświadczenia pradawnych społeczeństw. Zawarta w nich mądrość życiowa pozwala też zrozumieć właśnie siebie i swe korzenie, pozwala zrozumieć sąsiada, a przede wszystkim stwarza perspektywę dla współczesnego człowieka, otwiera wrota do takich krain przeżyć, o których zapomniał albo nigdy nie doznał. Słowiańskie mity pozwoliły mi spojrzeć na Polaków w szerszej niż dotąd skali. Tworząc obrazy o tym, pojąłem wielkie przywiązanie rodaków do ziemi.