Dyrygent

Zygmunt Magiera

Wykonawcy

Octava Ensemble

Program

w programie utwory Bartłomieja Pękiela i Jubilate Deo Franciszka Liliusa

Zmarły w 1666 roku prawdopodobnie w Krakowie Bartłomiej Pękiel należał do jednych z najwybitniejszych kompozytorów polskiego baroku. Nie znamy daty i miejsca jego urodzin, nie wiemy nic o jego pochodzeniu (możliwe, że był Niemcem), ani o studiach muzycznych. Pierwsze wzmianki o Pękielu pochodzą z 1637 roku, gdy był organistą Władysława IV w Warszawie. Cztery lata później był już wicekapelmistrzem a od 1649 roku kapelmistrzem królewskim. Możliwe, że w czasie potopu szwedzkiego przebywał na dworze cesarskim w Wiedniu. W 1658 roku objął po zmarłym rok wcześniej Franciszku Liliusie stanowisko kapelmistrza katedry Wawelskiej w Krakowie, które zajmował do śmierci.   
Mistrzostwo jego warsztatu kompozytorskiego pozwala stawiać go na równi z czołowymi twórcami europejskimi połowy XVII wieku. Zgodnie z konwencją epoki był aktywny zarówno w stile antico (renesansowym), jak i moderno (barokowym), znakomicie przyswoił sobie zdobycze szkoły weneckiej i rzymskiej. Wśród kilkudziesięciu jego kompozycji są msze, motety i kolędy a cappella przeznaczone dla zespołu rorantystów na Wawelu (np. Assumpta est Maria, Ave Maria, Dum complerentur, Sub tuum praesidium, Magnun nomen Domini), wokalno-instrumentalne msze polichóralne (np. Missa concertata la lombardesca, Missa a 14) i koncerty (Dulcis amor Jesu), quasi kantatowy dialog Audite mortales i 3 kanony wydane w Xenia Appolinea Marca Scacchiego (Wenecja 1643), powstałe na dworze królewskim w Warszawie, a także fuga, sonata i utwory taneczne. Pękiel ukazuje w nich znakomite opanowanie renesansowego kontrapunktu (technika cantus firmus, imitacyjna i polichóralna) oraz barokowej techniki koncertującej. Chętnie cytuje polskie pieśni religijne, operuje oryginalnym językiem melodycznym i harmonicznym. Jego utwory w stile moderno cechuje bogactwo wyrazowe i wyrafinowana retoryka muzyczna, nasuwające skojarzenia z dziełami Claudia Monteverdiego lub Giacoma Carissimiego.
Piotr Wilk