KWIAT HAWAII

P. Ábrahám

Na okupowanych przez Amerykanów Hawajach zjawiają się księżniczka Laya i książę Lilo-Taro. Koronacja księżniczki na królową kwiatów ma stać się czymś więcej niż tylko malowniczym rytuałem. Jednak politycznej intrydze Hawajczyków stają na drodze miłosne zakusy Amerykanów: śpiewaka jazzowego Jim Boya, kochliwego sekretarza Gubernatora Buffy’ego, kapitana portu Haralda Stone’a, ślicznej i sprytnej Bessie. Czy Laya i Lilo-Taro po latach rozłąki znowu się pokochają? Czy ponownie rozkwitnie kwiat Hawaii, przynosząc Hawajczykom upragnioną wolność?

Tak w kilku zdaniach można zarysować zrąb fabuły Kwiatu Hawaii Paula Ábraháma. Utwór ten wpisuje się w dosyć popularny w I połowie XX wieku nurt operetek egzotycznych. Punktem wyjścia dla jego akcji były dalekie echa prawdziwych wydarzeń, które rozgrywały się na Hawajach w latach 90. dziewiętnastego stulecia.

Pierwowzorem operetkowego księcia Lilo-Taro mógł być hawajski król David Kalakua, cieszący się sławą światowca, w kręgach amerykańskich znany jako Wesoły król (Merry King). Jego następczynią na wyspiarskim tronie była królowa Lili’uokalani, która usiłowała wzmocnić swoją władzę kosztem amerykańskich plantatorów trzciny cukrowej. Doprowadziło to do zniesienia monarchii na Hawajach i aneksji wysp przez Stany Zjednoczone, na kilka lat wstrzymanej przez zamieszki wywołane przez Hawajczyków, domagających się przywrócenia na tron Lili’uokalani. Te właśnie wydarzenia stały się bardzo dalekim pierwowzorem akcji Kwiatu Hawaii.

Jak to w operetce, autentyczna historia została tu mocno przetworzona, co więcej, posłużyła niemieckim twórcom jako pretekst do wprowadzenia na scenę całych zastępów skąpo ubranych Hawajek oraz przywołania hawajskich egzotycznych rytmów.

Jak pisał Lucjan Kydryński, światowym przebojem w Kwiecie Hawaii stała się zwłaszcza piosenka Jima My Golden Baby; (…) obok niej dwie melodie w hawajskim stylu: Kwiecie mój Hawaii i Bo to jest raj, baśniowy raj. Ze znanym polskich gwiazd operetki upamiętniła się w Kwiecie Hawaii Loda Halama (1936) w drobnej, lecz efektownie opracowanej rólce tancerki Raki.

W oryginale Kwiat Hawaii łączył w sobie świat dalekich malowniczych wysp z typową dla operetek scenerią europejskich salonów – w tym wypadku kasyna w Monte Carlo. Autor współczesnego opracowania dzieła Ábraháma – Jacek Chmielnik – przeniósł akcję trzeciej części operetki niejako z powrotem na Hawaje, każąc zdymisjowanemu Gubernatorowi otworzyć kasyno w Honolulu, które staje się motorem gwałtownie rozwijającej się na wyspach turystyki. Przerzucił dzięki temu most pomiędzy dawnymi a współczesnymi Hawajami, które znamy przecież głównie jako turystyczny raj na ziemi. Tę trochę uwspółcześnioną wersję będzie można zobaczyć na gliwickiej scenie.

Występują:

Księżniczka Laya - Jolanta Kremer

Książę Lilo-Taro - Witold Wrona

Kanako Hilo - Roman Kuczera

William Gatek - Ryszard Opydo

Reginald Harald Stone - Arkadiusz Dołęga

Gubernator Lloyd Harrison - Jerzy Gościński

John Buffy - Michał Musioł

Bessie - Wioletta Białk

Raka - Katarzyna Wysłucha

Jim Boy - Tomasz Białek

Susanne - Izabela Witwicka

Kaluna - Wiesław Gawałek

Chun-Chun - Jerzy Bytnar

Porucznik Sunny Hill - Stanisław Witomski

Bobbie Flips - Sebastian Dylnicki

Kadet - Roman Gołembski

Kadet - Marcin Kątny

Spektakl przygotowali sprawdzeni w Gliwicach realizatorzy – Jacek Chmielnik, reżyser tutejszego Cyrulika sewilskiego i Zemsty nietoperza, Tomasz Biernacki – kierownik muzyczny GTM i realizator Cyrulika sewilskiego, Footloose, Hello, Dolly! i Zemsty nietoperza, Jerzy Boduch – scenograf większości spektakli pozostających w repertuarze GTM, Władysław Janicki – choreograf Hello, Dolly! i Zemsty nietoperza. Kostiumy Kwiatu... przygotowała Elżbieta Terlikowska, znakomity wrocławski kostiumolog.

• Muzyka: Paul Ábrahám
• Libretto: Alfred Grünwald, Fritz Löhner-Beda i Emmerich Földes
• Przekład: Walery Jastrzębiec-Rudnicki, Artur Tur i Tadeusz Żeromski