DON GIOVANNI

W. A. MOZART

Pierwowzorem postaci operowego Don Giovanniego był młody i piękny szlachcic z Andaluzji,Don Juan Tenorio. Dummny i kłamliwy, zdradliwy w przyjaźni, wiarołommy w miłości, łamiący wszelkie prawa ludzkie i boskie, jeśli kładły tamę jego zachciankom, stał się bohaterem hiszpańskich legend i pieśni. Do teatru wprowadził go Gabriel Tellez, dominikanin, przeor klasztoru Przenaświętszej Marii Panny od Wykupowania Jeńców w Soria, piszący pod pseudonimem Tirso de Moliny. Jego komedia w trzech dniach EL Burlador de Sevilla y convidado de peidra" (1618) reprezentowała popularny w Hiszpanii gatunek płaszcza i szpady z elementem religijnego patosu. Po serii przygód z nieodstępnym sługą Catalionem, jak romans z księżną Izabelą, uwięzienie przez króla Neapolu i natrętna miłość Tysbei, Don Juan schronił się na cmentarzu. Posąg zabitego niegdyś Komandora - ojca dawnej kochanki, Doni Anny - wciągnąl zuchwalca w otchłań piekła. W ostatnim krzyku Don Juan wołał o spowiedź i odpuszczenie win. Potem następował morał: kto zapamiętale grzeszy i nie nadąży ze skruchą, nie uniknie wiecznego potępienia.

Dla przedstawienia historii Rozpustnika ukaranego (Il dissoluto punito osia: Il Don Giovanni) wystarczają dwa akty. Oba są zwarte i precyzyjnie skonstruowane. Sola, recytatywy, arie, ansamble i krótkie chóry przeplatają się i mienią, to komediowym, to dramatycznym wyrazem, wolniejszym badź żywszym tokiem płynąc do finałów. Obydwa stawia się za wzór kompozytorskiego kunsztu. Akt pierwszy wieńczy bal, na którym trzy orkiestry grają jednocześnie trzy tańce: menueta dla wyższych sfer, alemandę dla wieśniaków i kontredansa dla Don Giovanniego w parze z Zerlina. Akt drugi kończy uczta,a przygrywający u stołu muzykanci intonują melodię z trzech znanych wówczas oper.Don Giovanni je i pije słuchając modnych oper i drwiąc z Leporella. Bawi się, póki nie wkroczy posąg Komandora i nie pochłonie go piekło.