otwarcie: 9 lutego 2013 (sobota), godz. 19:00

kurator: Stanisław Ruksza

Zdobywcy słońca to wystawa składająca się z pokazu filmowego, książki i towarzyszącego programu edukacyjnego. Film Zdobywcy słońca to najnowszy projekt archiwistyczno-detektywistyczny artystki wizualnej Anny Baumgart. Jest to historia pociągu agitacyjnego, który na początku lat 20. XX wieku wyrusza z Moskwy do Berlina, by zakończyć swój bieg na jednej z bocznic w Koluszkach niedaleko Łodzi. Baumgart zaprosiła do projektu wybitnego historyka sztuki Andrzeja Turowskiego. Spotkanie to przyniosło dzieło niezwykłe – skłaniające do refleksji na temat genealogii modernistycznej awangardy, pełne pytań o prawdę historii i sens źródeł w historii sztuki, a zarazem operujące humorem i swobodne w łączeniu konwencji. Efektem tej niecodziennej współpracy jest też książka Andrzeja Turowskiego Parowóz dziejów, tekst balansujący na granicy rozprawy historycznej i fikcji naukowej, z wyraźnym wątkiem sensacyjnym. Spotkanie to przyniosło dzieło niezwykłe - skłaniające do refleksji na temat genealogii modernistycznej awangardy, pełne pytań o prawdę historii i sens źródeł w historii sztuki, a zarazem operujące humorem i swobodne w łączeniu konwencji.

„Kształtowana w przeszłości historia muzeum zawierała w sobie konstrukcyjną siłę, pozwalającą budować wspaniały nowy świat. Tworzona w przyszłości przez muzeum historia wierzy w swą dekonstrukcyjną moc, krytyczny potencjał słowa. Między przyszłością a przeszłością, wyłaniającą się z mojej opowieści istnieje jednak czarna dziura, jakiś brak, jakaś utrata - powodujące, że ta i tamta historie są pełne melancholii w obliczu nieistnienia fundującego ją źródła i ostatniego celu. W istocie braku rzeczywistości pochłoniętej grą faktów i fikcji". Andrzej Turowski, Parowóz dziejów, Warszawa 2012, s. 101.

Anna Baumgart – artystka postkonceptualna, reżyserka i scenografka. Wystawia w kraju i za granicą, między innymi w Brooklyn Muzeum of Art, NKB i Kunstwerke w Berlinie, Museum on the Seam w Izraelu, Casino Luksemburg w Luksemburgu, CCA w Moskwie, Zachęcie Narodowej Galerii Sztuki i CSW Zamek Ujazdowski w Warszawie. Jej prace znajdują się w prestiżowych kolekcjach sztuki, między innymi Hauser & Wirth, FRAC Poitou-Charentes, Zachęty Narodowej Galerii Sztuki, Kolekcji Parlamentu Europejskiego, Muzeum Górnośląskiego. Film Świeże wiśnie z 2010 roku prezentowany był na licznych międzynarodowych festiwalach sztuki wideo i dokumentu: Videobrasil w São Paulo, Videonale w Bonn, Nowych Horyzontach, Watchdocs, został nagrodzony też nagrodą publiczności dla najlepszego filmu wideo na festiwalu LOOP w Barcelonie. Mieszka i pracuje w Warszawie.

Andrzej Turowski – krytyk i historyk sztuki, profesor historii sztuki współczesnej na Uniwersytecie Burgundzkim we Francji. Jako krytyk artystyczny współpracował z Galerią Foksal. Jest autorem kilkuset rozpraw naukowych i kilku książek (Existe-t-il un art de l'Europe de l'Est?, Budowniczowie świata, Malewicz w Warszawie). Współpracował przy organizacji międzynarodowych ekspozycji sztuki nowoczesnej, takich jak Présences polonaises w Paryżu (1983), Europa dei razionalisti w Como (1989), Europa, Europa w Bonn (1994). Kurator wielu wystaw, między innymi Supremus Malewicza (2005), Maranatha Kujawskiego (2006), Fin des temps! L’histoire n’est plus w Tulonie (2004), Awake and Dream oraz Particolare w Wenecji (2009, 2011), a także Powtórki z teorii widzenia w Warszawie (2010). Wykładał jako profesor wizytujący na Uniwersytecie Warszawskim. Mieszka i pracuje w Paryżu.

Projekt zrealizowano ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Projekt wspierany przez Fundację Współpracy Polsko-Niemieckiej. Koordynacja i współprodukcja projektu Fundacja Lokal Sztuki. Projekt wspierany przez Galerię Atlas Sztuki w Łodzi.

Książka Andrzeja Turowskiego Parowóz dziejów i film Anny Baumgart Zdobywcy słońca zostały wydane przez Instytut Wydawniczy Książka i Prasa w serii biblioteki Le Monde diplomatique.