Straszny dwór

Stanisław Moniuszko

libretto: Jan Chęciński

Opera wzbudzająca szczególne emocje. Trudno oprzeć się wzruszeniu, słuchając nostalgicznego tercetu Cichy domku modrzewiowy, czy Arii z kurantem Cisza dokoła. Gromkie brawa niezmiennie zbiera wykonanie bodaj najsłynniejszej polskiej arii operowej Ten zegar stary.

Opera nie miała lekkiego żywota. Po raz pierwszy został zaprezentowana w roku 1865 tuż po upadku powstania styczniowego 'ku pokrzepieniu serc". Ponoć warszawka publiczność szalała z radości i podniecenia, widząc na scenie polskie wojsko śpiewające o walce za ojczyznę, wybuchła entuzjazmem po arii-polonezie Miecznika, w której prezentuje on wzór idealnego Polaka (patrioty oczywiście), wraz ze śpiewającym arię o zmarłej matce Stefanem lała gorące łzy (odczytując symbol matki, jako Polskę), a w ostatnim akcie dała się porwać pełnemu wigoru mazurowi. Zaniepokojona takimi reakcjami rosyjska cenzura po zaledwie trzech przedstawienia kazała zdjąć przedstawienie z afisza. Moniuszko już nigdy nie zobaczył Strasznego dworu na scenie.

Przez szereg lat dostrzegano w operze Moniuszko głównie dzieło pełne patriotycznych treści. Ale przecież o jego wartości świadczą też liczne elementy komiczne, czy rozbrajające swą słodyczą lub rubasznością sceny rodzajowe (lanie wosku, kłótnia myśliwych). Na te właśnie sceny położyła szczególny nacisk reżyserka naszej inscenizacji. Zachwycają przepiękne kostiumy, dający wyobrażenie o słabości naszej szlachty do zbytku. Spektakl wieńczy pełen rozmachu, zamaszysty mazur.