“A co na to cegła?” Jakże intrygująco jest zapowiadać osiemnastą, pełnoletnią już odsłonę festiwalu związanego z żydowską kulturą, pytaniem z książki samego Isaaca Bashevisa Singera “Certyfikat”. Ileż to podobieństw w nas samych, naszych wspaniałych gościach, przyjaciołach i tak tłumnie uczestniczącej w wydarzeniach publiczności, do Dawida wykreowanego przez Singera. Młodzieniec ten, targany niepokojem wchodzenia w dorosłe życie, mówi między innymi tak:

“Przez chwilę przyglądałem się cegłom i zastanawiałem się, jakie myśli może mieć taka cegła. Jeśli traktować dosłownie twierdzenie Spinozy, że Bóg jest rozciągłością i myśleniem, to nawet przedmioty materialne muszą mieć swoje „idee” i ducha. Cegła nie ma ceglanych myśli, tylko takie same jak Bóg. Rzecz w tym, że cegła nie umie opowiadać historyjek rodem z podręczników szkolnych.”(cytat z „Certyfikat”, Isaac Bashevis Singer, wyd. Muza, 2004).

Skoro nie jesteśmy tą singerowską cegłą, skoro mamy siłę i moc mówienia, to chcemy opowiedzieć Państwu o bogatym programie tegorocznej odsłony festiwalu, który rozpocznie się 21 i potrwa do 29 sierpnia 2021 roku. 

Cóż zatem będzie można usłyszeć w samym sercu miasta? Dźwięki ze sceny Teatru Żydowskiego w Ogrodzie Saskim, wśród zieleni drzew, fontann i tajemniczych alei, przywołają nas w imieniu artystów i wydarzeń uwielbianych przez publiczność, takich jak  “W kuchni mamy Soni” przygotowane przez wyjątkową postać, szefową festiwalu Gołdę Tencer. Na kameralnej Scenie Letniej nie zabraknie też innych wielkich wydarzeń, o których moglibyśmy opowiadać bez końca.  Wśród nich między innymi koncerty Michała Hochmana czy Karoliny Lizer. Nasze serca i dusze wypełnią też polskie tanga hebrajskie i orientalne fokstroty w wykonaniu Olgi Mieleszczuk - Avigail z zespołem Tango Attack. Przed nami także największe premiery Teatru Żydowskiego z sezonu 2020/21, wśród których zobaczymy między innymi spektakle: “Circus Kafka” według scenariusza i w reżyserii Michała Walczaka, „Der Szturem. Cwiszyn / Burza. Pomiędzy” przygotowany przez Damiana Josefa Necia, czy “Mykwa” w reżyserii Karoliny Kirsz.

Przed nami również wiele innych muzycznych wydarzeń. W gościnnych murach Teatru Kwadrat zobaczymy dedykowany pamięci wspaniałego pisarza Bruno Schulza muzyczny spektakl “Sanatorium pod Klepsydrą” w reżyserii Mirona Zajferta. Tchnące geniuszem tematy muzyczne do tego wydarzenia stworzył dwadzieścia lat temu uznany amerykański kompozytor John Zorn. Aranżacje specjalnie na festiwal przygotował Jarosław Bester, a wokal Doroty Miśkiewicz i Grażyny Auguścik przy akompaniamencie Bester Quartet z gościnnym udziałem wiolonczelisty Krzysztofa Lenczowskiego, to wprost uczta dla koneserów dobrego brzmienia z duszą literacką. Jako wisienka na muzycznym torcie urodzinowym festiwalu, czeka nas udział w koncercie zespołu Shofar, który w składzie Raphael Rogiński, Mikołaj Trzaska i Macio Moretti zapewni nam podróż do świata muzycznej mistyki z nutą tajemnicy.  

A choć odsłoniliśmy, niczym cegła po cegle, tak wiele, to nadal nie wszystko. W tej edycji, podobnie jak w poprzednich, zapowiada się bogaty i różnorodny program jazzowy. Wystąpi Paul Brody, światowej sławy amerykański trębacz, kompozytor i aranżer, który na festiwal przygotował trzy premierowe koncerty z polskimi zespołami jazzowymi Radek Wośko Chamber Trio, Piotr Lemańczyk Elecric Trio oraz Polski Piach, a także premierowy koncert zespołu RGG w składzie Łukasz Ojdana, Maciej Garbowski, Krzysztof Gradziuk.

Stałe miejsce w programie festiwalu zajmuje muzyka klasyczna. Już dziś zapowiedzieć można niezwykły koncert mistrzów klasyki Berlin String Quartet pod kierownictwem muzycznym prof. Tomasza Tomaszewskiego w repertuarze Mieczysława Wajnberga i Piotra Mossa. Podczas tegorocznej edycji nie zabraknie również przyjaciela festiwalu, wielkiego nowojorskiego artysty Franka Londona, który wspólnie z Eleanor Reissa zaprezentuje koncert „Night green tsurik - No Turning Back” online.

Uroczyście będzie także podczas otwarcia festiwalu w Synagodze im. Nożyków. Tam bowiem posłuchamy młodych kantorów z Izraela, Chaima Sterna i Israela Nachmana, którzy przyjadą do Warszawy po raz pierwszy, specjalnie na tę okazję. Ich koncert pod nazwą “Next generation”, jest wspaniałym symbolem nie tylko urodzin festiwalu, ale także wielkiej siły młodości i pasji, jaka przyświeca nam od początku istnienia. 

Nie mniej emocji przyniesie w tym roku także udział w wydarzeniach Żydowskiego Salonu Literackiego. Gospodarz cyklu Remigiusz Grzela przygotował między innymi spotkanie poświęcone wspomnianemu na wstępie Isaacowi Bashevisowi Singerowi, którego 30 rocznica śmierci przypada właśnie w tym roku. Udział w wyjątkowych wydarzeniach autorskich, muzycznych i filmowych zapowiedzieli między innymi Shira Karmon, Monika Krajewska, Andrzej Krakowski, Bella Szwarcman-Czarnota czy Andrzej Titkow.

18 urodziny to czas magii i zupełnie nowych, głębokich doświadczeń. Mamy nadzieję, że kolejny Festiwal Kultury Żydowskiej przyniesie naszej publiczności wiele wrażeń i przeżyć artystycznych pośród magicznych cegieł wielokulturowej Warszawy. 

Do zobaczenia podczas 18 Festiwalu Kultury Żydowskiej!