30 milionów złotych – tyle warte są obrazy na wielkiej wystawie dzieł klasyki polskiej sztuki. Na tak niebotyczną kwotę wycenia się ponad 130 prac, jakie pojawią się wystawie sztuki dawnej prezentowanej w dwóch odsłonach. Hitem wystawy jest obraz autorstwa Tamary Łempickiej, której inna praca została sprzedana w listopadzie w Nowym Jorku za rekordowe 52 mln złotych. Sensacją jest również odnaleziony w tym roku po ponad 70 latach autoportret Maurycego Gottlieba. Po raz pierwszy od lat na wystawie pojawi się aż tyle arcydzieł autorstwa największych mistrzów – Józefa Brandta, Władysława Czachórskiego, Wilhelma Kotarbińskiego, Aleksandra Gierymskiego, Henryka Siemiradzkiego, Jana Matejki i wielu innych. Prace zostaną zlicytowane 12 i 17 grudnia.

Tamara Łempicka na Zachodzie bije rekordy cenowe. Już drugi raz z rzędu została najdroższą polską artystką na świecie. Rok temu dzieło „La Musicienne” ustanowiło rekord cenowy na poziomie 34 mln złotych. W tym roku w Sotheby’s anonimowy kolekcjoner zapłacił za inne dzieło artystki, „La tunique rose” ponad 50 mln złotych. W grudniu w DESA Unicum zobaczyć będzie można z kolei „Portret Waltera, kucharza Tamary Łempickiej” z 1943 roku. Sprawy kulinarne odgrywały bardzo ważną rolę w życiu Łempickiej i jej drugiego męża Raoula Kuffnera, austriackiego dziedzica imperium browarniczego. Artystka bardzo ceniła czas spędzony ze swoim mężem w nowojorskich restauracjach. On miał w zwyczaju komponować specjalnie menu razem z szefem kuchni. Z kolei na wydawanych przez siebie kolacjach malarka podejmowała gości egzotycznym polskim i rosyjskim jedzeniem. Szczególną pozycję miał z tego powodu kucharz i kamerdyner imieniem Walter, który został przedstawiony na obrazie prezentowanym w DESA Unicum. Łempicka nauczyła go przygotowywać węgierski gulasz, z którego słynął ich dom przy 57 Wschodniej ulicy. Walter był bardzo przywiązany do Tamary. Wzajemne zaufanie sprawiło, że artystka powierzyła mu wielki sekret – rodzinne przepisy kucharskie.

Niezwykłą perełką jest również autoportret Maurycego Gottlieba, który oglądać w Polsce można pierwszy raz od czasów XX-lecia międzywojennego. Do tej pory dzieło, uznawane za najważniejszy obraz-manifest malarza, znane było wyłącznie z jednej, czarno-białej reprodukcji. Praca, która zaginęła na ponad 70 lat, została odnaleziona przez ekspertów z DESA Unicum w tym roku, w prywatnej kolekcji w Stanach Zjednoczonych. Jego odkrycie stanowi dla polskiej kultury wydarzenie najwyższej rangi. „Autoportret w stroju polskiego szlachcica” to jedna z najwcześniejszych znanych prac malarza, a zarazem uważana za jedną z najwybitniejszych. Artysta namalował obraz mając zaledwie 18 lat. Jako osoba o żydowskim pochodzeniu, chciał tym wyrazić przynależność do polskiej kultury i historii. Gottlieb był uczniem – ponoć najzdolniejszym – Jana Matejki w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych. Zmarł w wieku zaledwie 23 lat, jednak pozostawił po sobie wybitny dorobek. Wedle legendy, do końca ceremonii pogrzebowej czuwali nad jego grobem jedynie Henryk Siemiradzki i właśnie Jan Matejko.

Kolejnymi klasykami na wystawie są dzieła Józefa Brandta. To jeden z najważniejszych, polskich malarzy wszechczasów. Na wystawie Sztuki Dawnej pojawią się dwie prace tego artysty o wartości szacowanej łącznie na ponad 6 mln złotych. Prezentowany w DESA Unicum obraz „Targ w okolicach Krakowa” to jedno z najwybitniejszych dzieł Brandta. Na płótnie artysta przedstawił ponad pięćdziesiąt postaci ubranych w ludowe opoczyńskie stroje. Z kolei drugi obraz „Pochód z łupami - powrót z wyprawy wiedeńskiej” przedstawia różnobarwne korowody hajduków, Tatarów i Kozaków. Dzieło było wystawiane m.in. w Muzeum Narodowym w Warszawie oraz w Dreźnie.

Wyjątkową pozycją jest również praca Olgi Boznańskiej przedstawiająca portret Pana Beyleya. Należał on do kolonii artystycznej zamieszkującej Montparnasse w pierwszych dekadach XX wieku. Wiadomo, że był posiadaczem zaginionych dziś obrazów Boznańskiej. Równie ciekawa jest praca Tadeusza Makowskiego „Rodzinka”. Prezentuje dziecięce postacie, czyli motyw najbardziej charakterystyczny dla twórczości tego artysty. Kolejną perełką jest obraz „Damy z klejnotami” Władysława Czachórskiego. Krytycy twierdzili, że malarski świat artysty był jak „Eldorado szczęśliwości, beztroski, wiecznej pogody, ciągłego uśmiechu i wytworności”. Ten nastrój uwieczniony jest również na pracy prezentowanej na wystawie w DESA Unicum. Dzieło od 2005 roku przebywało w kolekcji prywatnej w Nowym Jorku. Teraz ponownie zobaczyć je można w Polsce.

Wszystkie z prac pokazywanych na wystawach zostaną zlicytowane. I będzie to pierwszy raz, gdy na polskiej aukcji pojawi się aż pięć dzieł z górną wyceną na ponad 2 mln złotych, w tym dwie prace Józefa Brandta wyceniane na ponad 3 mln.

Artyści prezentowani na wystawie:

Tamara Łempicka, Józef Mehoffer, Józef Brandt, Jan Matejko, Henryk Siemiradzki, Maurycy Gottlieb, Julian Fałat, Wilhelm Kotarbiński, Aleksander Gierymski, Eugeniusz Zak, Tadeusz Makowski, Olga Boznańska, Jacek Malczewski, Mojżesz Kisling, Zygmunt Józef Menkes, Wandalin Strzałecki, Henryk Szczygliński, Jan Stanisławski, Feliks Pęczarski, Władysław Czachórski, Stanisław Masłowski, Włodzimierz Łoś, Józef Ryszkiewicz, Zdzisław Jan Konopacki, Marcello Bacciarelli, Jules Breton, Roman Kramsztyk, Henryk Hayden, Władysław Podkowiński, Jan Zamoyski, Bolesław Cybis, Jankiel Adler, Józef Pankiewicz, Mela Muter, Włodzimierz Terlikowski, Bolesław Biegas, Jean Lambert-Rucki, Kazimierz Sichulski, Jan Czesław Moniuszko, Stanisław Żukowski, Michał Gorstkin Wywiórski, Feliks Michał Wygrzywalski, Alfons Karpiński, Szymon Mondzain, Jakub Zucker, Bronisław Bartel, Seweryn Bieszczad, Józef Bozdziech, Roman Bratkowski, Eugeniusz Elbisch, Stanisław Elaszkiewicz, Erno Erb, Maximillian Feuerring, Gregorio Fidanza, Ludwik Gędłek, Kazimierz Górnicki, Antoni Grabarz, Teodor Grott, Jan Grubiński, Wlastimil Hofman, Rajmund Kanebla, Alfons Karpiński, Wiktor Korecki, Witold Mars, Edward Matuszczak, Antoni Michalak, Marian Mokwa, Szymon Mondzain, Stanisław Paciorek, Stanisław Podgórski, Joseph Pressmane, Bencion Benn Rabinowicz, Władysław Roguski, Elizabeth Ronget, Bronisława Rychter-Janowska, Czesław Rzepiński, Marcin Samlicki, Franciszek Siedlecki, Ludomir Sleńdziński, Gertruda Staats, Maurycy Sztencel.

Wystawa Sztuka Dawna. XIX w., Modernizm, Międzywojnie: 2- 12 grudnia 2019, godz. 11-19 (poniedziałek-piątek) i godz. 11-16 (sobota), Dom Aukcyjny DESA Unicum, ul. Piękna 1A, Warszawa, wstęp wolny

Aukcja Sztuka Dawna. XIX w., Modernizm, Międzywojnie: 12 grudnia 2019, godz. 19.00, Dom Aukcyjny DESA Unicum, ul. Piękna 1A, Warszawa

https://desa.pl/pl/auctions/602/sztuka-dawna-xix-w-modernizm-miedzywojnie-12-grudnia-2019-godz-19