Historia Warszawy zapisana w unikalnych przedmiotach, dziełach sztuki i najwyższej klasy wyrobach rzemiosła artystycznego. Warszawa, jakiej już nie ma. „Varsaviana” to wystawa i aukcja organizowana w hołdzie stolicy, pokazująca miasto poprzez pryzmat prężnie rozwijającej się na przestrzeni XIX i XX wieku metropolii. Jedna z najbardziej ikonicznych polskich rzeźb, „Mały Powstaniec” Jerzego Jarnuszkiewicza i ponad 200 innych obiektów będzie można oglądać na wystawie w DESA Unicum od 21 sierpnia. 6 września wszystkie pójdą pod młotek.

Próżno szukać warszawiaka, który nie znałby rzeźby „Małego Powstańca”. Być może trudno nawet znaleźć Polaka, który go nie zna. Mało kto jednak wie, że stojąca przy warszawskim barbakanie rzeźba to wcale nie oryginał. Oryginał będzie można zobaczyć właśnie na nadchodzącej wystawie. „Małego Powstańca” w 1946 roku stworzył Jerzy Jarnuszkiewicz, jeden z najwybitniejszych polskich rzeźbiarzy współczesnych, wtedy jeszcze student warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. Praca otrzymał wyróżnienie w konkursie na upamiętnienie powstania. Dopiero po upływie niemal 40 lat, w 1983 roku władze zdecydowały się pomnik postawić. Na podstawie oryginału stworzono większy odlew w brązie, który stanął przy ulicy Podwale. Oryginał jest skromniejszy – mierzy 33 cm, ale nie mniej wymowny i wstrząsający.

Na wystawie prezentowana będzie sztuka z niemal każdej z plastycznych dziedzin, ale zawsze ściśle związana z Warszawą, oddająca jej ducha, historię, opowieści. Pojawi się m.in. awangardowy obraz Marii Ewy Łunkiewicz-Rogoyskej, jedynej w kraju przedstawicielki malarstwa purystycznego. Artystkę łączyła głęboka przyjaźń z Henrykiem Stażewskim. Ich wspólne dwie pracownie stanowiły nieoficjalne centra warszawskiej awangardy artystycznej, odwiedzane przez Mirona Białoszewskiego, czy Ernę Rosenstein. Uwadze w żadnym wypadku nie powinny umknąć też dzieła Edwarda Dwurnika, w tym trzy płótna kontynuujące legendarny cykl „Warszawa”. Seria ta odegrała niezwykłą rolę w latach 80. W styczniu 1981 roku artysta naniósł na swoje wcześniej powstałe zimowe pejzaże miasta fantastyczny sztafaż w postaci czołgów, zasieków z drutu kolczastego, krzyży na ulicach i tłumów. W grudniu tego samego roku, po wprowadzeniu stanu wojennego, obrazy uznane zostały za prorocze wizje artysty, a Dwurnik otrzymał za nie w 1983 roku Nagrodę Kulturalną „Solidarności”.

Poza obiektami związanymi z historią i sztuką będzie można obejrzeć także najwyższej klasy wyroby warszawskiego rzemiosła artystycznego. Warszawa już na początku XIX wieku uchodziła za miasto nowoczesności. Była wówczas ważnym ośrodkiem produkcji platerniczej, ukuła się nawet nazwa „warszawskie srebro”. Na licytację wystawione zostaną przedmioty wyprodukowane przez czołowe zakłady, w tym Józefa Frageta, czy Norblin i S–ka. Ich wyroby stanowiły prawdziwe przedmioty pożądania. Trafiały nie tylko na warszawskie mieszczańskie stoły, ale także do najodleglejszych zakątków Europy czy świata, m.in. Rosji, Grecji, Iranu, Egiptu czy Palestyny. Zarówno Norblin jak i Fraget zabiegali o współpracę z Julią Keilową, wybitną artystką żydowskiego pochodzenia, której naczynia były synonimem luksusowego stylu lat 30. XX wieku. Dobrze rozwijającą się karierę Keilowej przerwał wybuch wojny. Aresztowana, najprawdopodobniej zginęła tragicznie w 1943 roku w więzieniu na Pawiaku. Na wrześniowej aukcji pojawi się pięć rzadkich wyrobów jej projektu.

Ponadto wśród 215 zgromadzonych przedmiotów znalazły się liczne unikalne wyroby ceramiczne, fotografie, brązy, grafiki oraz plakaty. Obszerną prezentację będzie można oglądać od 21 sierpnia w DESA Unicum. 6 września wszystkie obiekty pójdą pod młotek.

Aukcja Varsaviana: 6 września 2018, godz.19, Dom Aukcyjny DESA Unicum, ul. Piękna 1A, Warszawa Wystawa obiektów: 21 sierpnia – 6 września 2018, godz. 11-19 (poniedziałek-piątek) i godz. 11-16 (sobota), Dom Aukcyjny DESA Unicum, ul. Piękna 1A, Warszawa, wstęp wolny link do strony: https://desa.pl/pl/auctions/483/varsaviana-pierwsze-obiekty-6-wrzesnia-2018-godz-19