W spotkaniu udział wezmą: Rafał Węgrzyniak, (autor), prof. Andrzej Żbikowski, dr Mikołaj Mirowski, Dawid Wildstein. Rozmowa odbędzie się w ramach cyklu „Warszawa dwóch Powstań”.

Wszyscy znamy historię Wiery Gran, tymczasem konia z rzędem temu teatromanowi, który przed sięgnięciem po opracowanie Rafała Węgrzyniaka mógł powiedzieć, kim był Michał Weichert. Trudno uwierzyć, że biografia Weicherta trafia do rąk czytelników dopiero teraz. Weichert, jedna z najważniejszych postaci przedwojennej sceny żydowskiej po wojnie zniknął z relacji badaczy. Pomijany, konsekwentnie wymazywany, w końcu – zapominany – staje się właściwie nieobecny w historii teatru. Jest to dziwne tym bardziej, że postać żydowskiego reżysera wymyka się teatralnej materii, jest czymś znacznie głębszym. Jego działalność w Bundzie, zaangażowanie społeczne, ale nade wszystko pietyzm, z którym podchodził do kultury języka jidysz, sprawiają, że Weichert mógłby stać się dziś przykładem pozytywnych relacji polsko-żydowskich w niełatwych dla tychże czasach, w pierwszej połowie XX wieku. Mógłby, gdyby nie lata wojenne i oskarżenie o kolaborację z niemieckim okupantem. Procesy doktora Weicherta Rafała Węgrzyniaka to nie tylko hołd złożony znakomitemu twórcy, to także ważny obraz czasów Zagłady oraz specyfiki Polski międzywojennej, bez których nie sposób pojąć losów bohatera. II RP była zaś państwem pogranicza, i to w najgłębszym możliwym sensie tego słowa – było to pogranicze tak polityczne, kulturowe i narodowościowe, jak i czasowe. To nieustanne „pomiędzy” – między starą a nową epoką, między Zachodem a Wschodem, między Polakami, Żydami, Rosjanami, Niemcami, Ukraińcami – zdecydowało o wielkości tego państwa, a jednocześnie sprowadziło na nie tragedię. Na styku światów, w tej pulsującej zawiesinie etnosów i kultur, pojawiły się zarazem zjawiska piękne i okrutne. Biografia Weicherta jest niezwykła, bo zrozumiała jedynie w kontekście świata, który go stworzył i który zginął w ogniu drugiej wojny światowej. Mnogość biograficznych ścieżek czyni śledzenie losów Weicherta rzeczą fascynującą, a jednocześnie niesłychanie wartościową heurystycznie, składając się wręcz na pewien typ losów ludzkich tamtej epoki. Weichert – Żyd, Polak, komunista, obywatel Izraela, twórca teatru awangardowego, człowiek pogranicza. I zapomniany, a wybitny artysta.

W powyższym tekście wykorzystano fragmenty wstępu Mikołaja Mirowskiego i Dawida Wildsteina.

Wydawca: Państwowy Instytut Wydawniczy; organizatorzy spotkania: Państwowy Instytut Wydawniczy, Muzeum Powstania Warszawskiego.