30 sierpnia 1984 dokonano uroczystego otwarcia Zamku Królewskiego po odbudowie ze zniszczeń powstałych podczas II wojny światowej, jednak prace wykończeniowe trwały jeszcze kilka lat. Ostatecznym zwieńczeniem odbudowy było otwarcie w 2009 roku odtworzonych Arkad Kubickiego.

Budowę sfinansowano głównie ze składek społecznych i datków Polonii, a także dzięki tysiącom roboczo-godzin osób pracujących w charakterze wolontariuszy. Celem ekspozycji „Fenomen społecznego czynu odbudowy” jest przypomnienie, jak doszło po podjęcia decyzji o odbudowie Zamku Królewskiego w Warszawie, a także wykazanie ogromnego zaangażowania społecznego w odbudowę Zamku.

Decyzja o odbudowie Zamku Królewskiego zapadła w Sejmie 20 stycznia 1971. Powołano Obywatelski Komitet Odbudowy Zamku Królewskiego w Warszawie, którego inauguracyjne posiedzenie odbyło się 26 stycznia 1971 r. Wykonanie robót zlecono Pracowni Konserwacji Zabytków, generalnym projektantem mianowano - prof. Jan Bogusławskiego, a uprawnienia do zatwierdzania projektów otrzymała Komisja Architektoniczno-Konserwatorska prof. Zachwatowicza.

Ogromną rolę przy podejmowaniu decyzji, a następnie w realizacji odbudowy Zamku odegrał Stanisław Lorentz, muzealnik, historyk sztuki, w latach 1935-1982 dyrektor Muzeum Narodowego w Warszawie, profesor Uniwersytetu Warszawskiego i pierwszy prezes Towarzystwa Przyjaciół Warszawy.

W pracę nad odbudową Zamku Królewskiego zaangażował się cały naród, który wsparł ten projekt pracą własną lub też zasobami pieniężnymi. W latach 1971 - do 10 czerwca 1984 na konta Obywatelskiego Komitetu Odbudowy Zamku Królewskiego w Warszawie wpłynęło: - 1.015.278.422 zł wpłat gotówkowych - 9.540.800 zł (wartość nominalna) w formie bonów depozytowych - 821.226 dolarów amerykańskich - 6.899 darów rzeczowych. 103 kraje świata znalazły się na liście ofiarodawców zagranicznych.

Wyposażanie wnętrz (meble, obrazy, zbiory dzieł sztuki itp.) i prace wykończeniowe trwały do 1988. Dodatkowego wsparcia finansowego w odbudowie udzielił Społeczny Fundusz Odbudowy Stolicy. Ocenia się, że przy odbudowie Zamku pracowało 100.000 osób.

Wystawa „Fenomen społecznego czynu odbudowy” w 45 rocznice podjęcia decyzji o odbudowie Zamku Królewskiego będzie prezentowana w Warszawie na placu Zamkowym na wysokości wieży kościoła Św. Anny od 11 lipca do 29 lipca 2016 r. Ekspozycja jest dwujęzyczna, teksty i opisy znajdujące się na wystawie zostały przygotowane w języku polskim i angielskim.

Specjalnie dla osób, które nie będą mogły dotrzeć na miejsce prezentacji, wystawa „Fenomen społecznego czynu odbudowy” będzie dostępna w Internecie pod adresem www.wystawa-zamek.pl.

Wystawę zrealizowało Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne Warszawa w Europie we współpracy z Zamkiem Królewskim w Warszawie - Muzeum. Rezydencja Królów i Rzeczypospolitej oraz Towarzystwem Przyjaciół Warszawy Oddział Żoliborz i Bielany.

Wystawę sfinansowano ze środków Fundacji im. Róży Luksemburg oraz ArcelorMittal Warszawa.

Patronami medialnymi wystawy są magazyn Stolica oraz tygodnik Przegląd.