Instytut Pamięci Narodowej i Zamek Królewski w Warszawie

zapraszają na wystawę

Zimna wojna. Krótka historia podzielonego świata

Dziedziniec Wielki

Wystawa będąca tegorocznym plonem współpracy pomiędzy Instytutem Pamięci Narodowej a Zamkiem Królewskim w Warszawie. Trzecia, po Wygnańcach (2013) i Polsce Walczącej (2014), ekspozycja zorganizowana w ramach czteroletniej umowy Pamięć jest wspólna, podpisanej między naszymi instytucjami w 2013 roku.

Po wojnie następuje całkowity rozłam między Związkiem Sowieckim i jego satelitami po jednej stronie, a resztą kuli ziemskiej po drugiej. Krótko mówiąc, w miejsce jednego, mamy dwa światy.

Charles E. Bolen, 30 sierpnia 1947 r.

Wbrew oczekiwaniom, koniec II wojny światowej nie przyniósł nadziei na pomyślną przyszłość, trwałe bezpieczeństwo, pokój i wolność. Wojna, która rozpoczęła się jako starcie totalitaryzmu nazistowskiego ze światem zachodnich demokracji, zakończyła się zwycięstwem koalicji państw o nie dających się pogodzić ustrojach i dążeniach. Konsekwencje wojny okazały się niezwykle trwałe i na blisko pół wieku ukształtowały powojenny układ sił. Po zwycięstwie pomiędzy dotychczasowymi sojusznikami rosło poczucie nieufności i zagrożenia. Wyczerpana wojną Europa, a w ślad za nią państwa całego świata, dzieliły się na dwa wrogie obozy, w związku z czym wizja konfliktu zbrojnego między nimi – tym razem z użyciem broni atomowej – wydawała się coraz bardziej realna. Najważniejsi uczestnicy zwycięskiej koalicji de facto trwali w stanie napięcia – na poziomie geopolitycznym, ideologicznym i ekonomicznym prowadzili zimną wojnę.

Wystawa Zimna wojna. Krótka historia podzielonego świata jest zaproszeniem do podróży w przeszłość. W realia konfliktu, który przez blisko pół wieku od zakończenia II wojny światowej zdominował powojenną historię, wpłynął na życie milionów ludzi i ukształtował oblicze dzisiejszego świata. Totalny i wielopłaszczyznowy charakter zimnowojennej konfrontacji odcisnął swoje piętno na tak różnych obszarach życia, że każda próba pokazania go w jednym miejscu i czasie, na jednej wystawie, z pewnością pozostawiłaby poczucie niedosytu. Stąd autorskie i, siłą rzeczy, subiektywne spojrzenie na historię zimnej wojny w formie wielowątkowej opowieści zaprezentowanej na ponad 300 fotografiach. Składają się na nią wydarzenia, zjawiska i ich różne aspekty – znaczące, choć czasem mało znane lub wręcz zapomniane dla przebiegu tego konfliktu.

Zimną wojnę często sprowadza się jedynie do kilku haseł. Na myśl o niej z reguły nasuwają się automatycznie następujące skojarzenia: mur berliński, wyścig zbrojeń, wojny w Korei, Wietnamie czy Afganistanie, kryzys kubański. Zapewne jednak niewiele osób potrafiłoby umiejscowić w tym kontekście takie wydarzenia, jak: wojna domowa w Grecji, "debata kuchenna" między Nixonem i Chruszczowem, atak komunistycznych Chin na należącą do Kuomintangu wyspę Yijiangshan czy lądowanie Amerykanów na karaibskiej wyspie Grenada. Wystawa jest dobrą okazją do przywołania wielu zdań wypowiedzianych przez polityków po obu stronach zimnowojennej barykady, które na trwałe przeszły do historii. Ich źródło, to m.in. przemówienia: Winstona Churchilla w Fulton, gdzie padły słowa o żelaznej kurtynie, Johna F. Kennedy’ego w Berlinie Zachodnim w rok po zbudowaniu muru berlińskiego czy Leonida Breżniewa ogłaszającego doktrynę nazwaną jego imieniem.

O szczególnej sile wyrazu ekspozycji decydują fotografie. Sąsiadują tu ze sobą zdjęcia, które stały się już ikonami zimnej wojny, oraz te mniej znane, dopełniające narrację – na wystawie znalazły się bowiem nie tylko obrazy o charakterze dokumentacyjnym, ale także te zapadające w pamięć, skłaniające do refleksji. Podtytuł wystawy Krótka historia podzielonego świata oddaje jej istotę i intencje autorów – refleksję nad konfliktem, który, jak już wspomnieliśmy wyżej, na blisko pół wieku zdominował dzieje świata.

Wystawa Instytutu Pamięci Narodowej otwarta została w 20. rocznicę zjednoczenia dwóch państw niemieckich w Centrum Edukacyjnym IPN Przystanek Historia w październiku 2010 r. Prezentowana była od tej pory wielokrotnie, m.in. w Danii, Niemczech, Polsce, Słowacji i na Ukrainie.

Wystawa czynna w godzinach otwarcia Zamku Wstęp wolny

https://www.zamek-krolewski.pl/zwiedzanie/ekspozycje-czasowe/zimna-wojna.-krotka-historia-podzielonego-swiata