Wszechświat za szybą autobusu

*50 - ta rocznicz śmierci Andrzeja Wróblewskiego mija 23 marca 2007 roku, zaś 15 czerwca 80 - ta rocznica jego urodzin. *

Ten wybitny malarz znany jest przede wszystkim z dramatycznych cykli Rozstrzelań i Ukrzesłowień, lecz inne wątki jego wielowymiarowej twórczości są równie istotne i godne przypomnienia. Kilka spośród jego słynnych obrazów olejnych z Galerii Sztuki Polskiej XX wieku zostało wypożyczonych na rocznicową wystawę w Muzeum Narodowym w Warszawie. W zamian eksponujemy prace na papierze z kolekcji tegoż Muzeum oraz szczególnie cenne akwarele i gwasze będące własnością rodziny artysty. Część z nich nie była dotychczas eksponowana.

Wystawa jest wyborem prac Andrzeja Wróblewskiego balansujących na granicy figuracji i abstrakcji. Punktem wyjścia dla jej tytułu są dwa gwasze będące własnością Muzeum Narodowego w Krakowie: „Szofer z czerwonym pejzażem” i „Szofer autobusu” (1956 – 57), stale eksponowane w Galerii Sztuki Polskiej XX w. Prace te są częścią serii zapoczątkowanej przez obraz olejny „Szofer niebieski” (1948) znajdujący się obecnie w Muzeum Narodowym w Poznaniu.

Kierowca autobusu widzi przed sobą nieokreślony, zagadkowy pejzaż, który może też zostać potraktowany jak abstrakcyjna kompozycja. Geometryczne podziały i surowość przestrzeni za oknem odpowiadają wizji wszechświata obecnej w malarstwie klasyków abstrakcji.

Jedną z inspiracji Andrzeja Wróblewskiego było bowiem malarstwo Pieta Mondriana, które artysta poznał podczas kilkumiesięcznego pobytu w Holandii. Ascetyczne w swej formie pejzaże i prace o tematyce na pozór pospolitej operują tajemniczymi symbolami i skrywają w sobie wielki ładunek emocji. Wróblewski, widziany przez pryzmat prezentowanych dzieł, jawi się jako idealista zmagający się z beznadziejnością świata.