Skarby kultury polskiej

ze zbiorów Biblioteki Polskiej w Paryżu

Wystawa Skarby kultury polskiej ze zbiorów Biblioteki Polskiej w Paryżu, która będzie eksponowana w Muzeum Narodowym w Krakowie, przygotowana została przez Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie i Warszawską Fundację Kultury we współpracy z Biblioteką Polską w Paryżu.

Wystawa po raz pierwszy na tak szeroką skalę prezentuje najcenniejsze dokumenty historyczne i rękopisy wybitnych twórców, a także dzieła sztuki znajdujące się w zbiorach najstarszej książnicy polskiej emigracji – Biblioteki Polskiej w Paryżu.

Obiekty pokazane na wystawie poddane zostały w latach 2003–2004 gruntownej konserwacji w pracowniach Zamku Królewskiego i Biblioteki Narodowej w Warszawie.

Ekspozycja obejmuje ponad 350 muzealiów o niezwykłej wartości historycznej i artystycznej. Część historyczno-literacka, ukazuje działalność różnorodnych stronnictw i stowarzyszeń emigracyjnych – przede wszystkim Towarzystwa Literackiego (od 1854 Towarzystwa Historyczno-Literackiego) – których wysiłki doprowadziły do powstania w 1838 Biblioteki Narodowej Polskiej. Przybliża także działalność wybitnych postaci związanych z Biblioteką: księcia Adama Jerzego Czartoryskiego, Karola Sienkiewicza, Juliana Ursyna Niemcewicza, Adama Mickiewicza, Juliana Słowackiego, Fryderyka Chopina i innych. Wśród dokumentów znalazły się nie tylko rękopisy słynnych Polaków, ale także tak cenne pamiątki historyczne, jak list królowej Bony do papieża Pawła III z 1547 czy Akt Sejmowy detronizacji cara Mikołaja I jako króla Polski z 25 stycznia 1831.

Twórczość artystów XIX-wiecznych można podziwiać w rysunkach i akwarelach J.P. Norblina, A. Orłowskiego, T. Kwiatkowskiego, C. Norwida, w płótnach W. Wańkowicza, K. Alchimowicza, H. Pilattiego, L. Kaplińskiego, A. Kozakiewicza, w pracach artystek Z. Szymanowskiej i A. Bilińskiej- Bogdanowiczowej.

Sztukę okresu Młodej Polski i lat międzywojennych reprezentują dzieła takich osobowości twórczych jak: L. Wyczółkowski, J. Stanisławski, J. Pankiewicz, W. Ślewiński, J. Rubczak Wśród eksponowanych obrazów na uwagę zasługuje zespół 16 płócien O. Boznańskiej – w przeważającej ilości portretów i autoportretów oraz prace G. Gwozdeckiego i M. Gottlieba. Innym cennym dziełem jest monumentalny pastel L. Wyczółkowskiego Rycerz wśród kwiatów namalowany w 1904.

Malarską część ekspozycji zamykają obrazy W. Zawadowskiego, J. Czapskiego i W. Terlikowskiego, artystów młodszej generacji tworzących przed i po II wojnie światowej. Istotną część zbiorów paryskich stanowią również prace wybitnych polskich artystów grafików. Spośród licznego grona twórców czarno-białych obrazów na wystawie pokazano grafiki A. Kamińskiego, K. Brandla, W. Skoczylasa, E. Bartłomiejczyka i S. Mrożewskiego, Najszerzej zaprezentowana została twórczość graficzna K. Brandla. Jego kunsztowne, skomplikowane i technicznie doskonałe plansze cechuje wizjonerski charakter i osobliwa ekspresja. Prace malarskie, rysunkowe i graficzne dopełniają rzeźby B. Biegasa i E. Wittiga oraz zaprzyjaźnionego ze środowiskiem polskim francuskiego rzeźbiarza Emile’a-Antoine’a Bourdelle’a.

Wystawę honorowym patronatem objęli Prezydenci Polski i Francji – Aleksander Kwaśniewski i Jacques Chirac.

Organizatorzy: Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie, Warszawska Fundacja Kultury, Biblioteka Polska w Paryżu.

Kurator wystawy – dr Łukasz Kossowski. Komisarze wystawy ze strony Muzeum Narodowego w Krakowie – Danuta Godyń i Luyna Lencznarowicz.