„Wszyscy jesteśmy świadkami. Świadkowie i sprawcy, kaci i ofiary w jednej osobie, na gruzach tego, co jeszcze niedawno spajało gigantyczne imperium” – Swietłana Aleksijewicz.

Dziedzictwo komunizmu spotkało się nie tylko z dużymi przemianami politycznymi, ale także ze znacznymi zmianami indywidualnymi, szczególnie interesującymi w kontekście „nowego człowieka” socjalistycznego, którego ostateczną emanacją był Homo Sovieticus. Projekt „Perfect Man” bada to, co zostało z Homo Sovieticusa we współczesnych społeczeństwach postkomunistycznych – przede wszystkim zwracając się w stronę koncepcji doskonałego ciała, podporządkowanego politycznemu rygorowi umysłu na usługach socjalizmu.

Kartezjańska koncepcja ciała Homo Sovieticus jako materialnej maszyny, to koncept człowieka „nowego” typu, stanowiący krytyczne odniesienie do przeciętnego obywatela Związku Radzieckiego, jak i obywateli oraz obywatelek krajów kontrolowanych przez ZSRR. Lata funkcjonowania w systemie komunistycznym wytworzyły specyficzny rodzaj człowieka, radykalnie różny od tego, jaki można było znaleźć w kapitalistycznych krajach Zachodu. Był to człowiek na usługach upolitycznionej kultury, która precyzyjnie określała nie tylko sposób myślenia czy formułowania zdań, ale również rygor ciała. Jego utopijną reprezentacją była figura Homo Sovieticus, człowieka doskonale podporządkowanego systemowi i fizycznie skrojonego na jego potrzeby. Tu zaczynała i kończyła się Kartezjańska koncepcja ciało-umysł. Homo Sovieticus był idealną maszyną umysłowo-cielesną, doskonale podporządkowaną, perfekcyjną w każdym calu. Figura Homo Sovieticus odcisnęła swoje piętno we wszystkich krajach Europy Środkowowschodniej pozostających w sferze wpływów Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich.

„Homosos [Homo Sovieticus] nie oznacza degradacji. Przeciwnie, jest on najwyższym produktem cywilizacji. Jest nadczłowiekiem. Uniwersalnym. Jeżeli to konieczne, zdolny jest do wszelkiego świństwa. A jeżeli to możliwe, zdolny jest do każdej cnoty… Nie ma tajemnic, których by nie wyjaśnił. Nie ma problemów, których by nie rozwiązał. Jest naiwny i prosty. Jest pusty. Jest wszechwiedny i wszechobecny. Jest przepełniony mądrością. Jest cząsteczką wszechświata noszącego w sobie cały wszechświat. Jest gotów na wszystko i do wszystkiego. Jest nawet gotów na lepsze. Oczekuje na lepsze, choć w nie nie wierzy. Ma nadzieję na gorsze. Jest Niczym czyli Wszystkim. Jest Bogiem udającym Diabła. Jest Diabłem udającym Boga. Tkwi w każdym człowieku.” – Aleksander Zinowiew

Odwołując się do pamięci ciała, dziedzictwa traumy i międzypokoleniowego archiwum przemocy, projekt staje się spojrzeniem na cechy Homo Sovieticus i jego pozostałości w dzisiejszym człowieku kapitalistycznym. Poprzez praktyki nowej choreografii stara się uchwycić performatykę ruchu i ciała Homo Sovieticus i znaleźć punkty wspólne we współczesnych ciałach w perspektywie pokoleniowej. Ruch i choreografia są wynikiem badań nad tekstami kultury, archiwalnymi materiałami audio-wideo i przedstawieniami figuratywnymi (rzeźby, płaskorzeźby, obrazy, rysunki, szkice itp.). Perspektywa z pozycji nienormatywnego i niebinarnego ciała pozwala nam w krytyczny sposób zbadać idee starego „nowego człowieka” Homo Sovieticus i jego pozostałości we współczesnych reprezentacjach ciała traktowanego jako produkt i medialny nośnik szczęścia.

Pomysł, koncepcja i tekst: Łukasz Wójcicki
Performance, taniec i choreografia: Anna Jurek, Łukasz Wójcicki, Tatiana Cholewa
Konsultacja dramaturgiczna: Marcin Miętus

Więcej informacji: https://www.cricoteka.pl/pl/perfect-man/