Rysunki i Grafiki

Leon Piesowocki

W pierwszej sali zaprezentowano rysunki Piesowockiego od lat 40. (Stare Miasto w Poznaniu; 1942) po prace z początku lat 90. XX w. Wczesne dzieła – głównie z Włoch - są dokumentalnymi szkicami, na których ołówkiem lub piórkiem (Plac Św. Marka w Wenecji; 1945) rejestrował piękno wedut i pejzaży; człowiek pojawiał się na nich najczęściej w formie sztafażu. Po osiedleniu się w Wielkiej Brytanii język plastyczny artysty stał się bardziej oszczędny a kreska prowadzona była swobodnie. Powstały wtedy liczne, szybko kreślone widoki ulic Londynu (West End; 1949) i miejsc, które odwiedzał. Po przeprowadzce do Prowansji Piesowocki powrócił do realistycznego, drobiazgowego rysunku, utrwalając malowniczą okolicę, pełną wiekowych budowli. Prace z tego okresu cechuje pogodny nastrój, wyciszona atmosfera podkreślona delikatną, drobna kreską (Pont de Barret, 1979). W latach 80. i 90. dominował akt kobiecy, charakteryzujący się płaszczyznowością oraz deformacją sylwetki, wykonywany piórkiem lub ołówkiem podkreślonym często białymi, kredowymi cieniami (Jenny, 1988).

Druga i trzecia sala poświęcone zostały dokonaniom graficznym Piesowockiego. Tą część ekspozycji rozpoczynają prace z końca lat 60., przy tworzeniu których artysta wykorzystywał druk blokowy, uwidoczniający naturalną fakturę drewna (Westerplatte, 1971) oraz sitodruk (serigrafię). W latach 70. zainspirowany origami, zaczął pokryte drukiem karty nacinać i zaginać, tworząc pełne napięcia formy zbliżone do sztuki konceptualnej. W tym czasie zyskał uznanie na międzynarodowych konkursach i wystawach grafiki. Otrzymał główną nagrodą na British International Print Biennale w Bradford (1968) oraz drugą nagrodę i wyróżnienie na Międzynarodowym Biennale Grafiki w Krakowie (1972).

W ostatniej sali zgromadzone są prace graficzne pochodzące z lat. 90 po najnowsze, w których artysta wykorzystuje technikę kserografii wzbogaconej barwnym podmalowaniem. Punktem wyjścia bywały reprodukcje lub mapy, które podczas powielania ulegały deformacji. Ich kompozycja często podporządkowana zasadzie symetrii, zawiera element przypadkowości (Autoportret z muzą, 2006); pojawiają się zaskakujące tytuły zawierające elementy krytyki politycznej i społecznej.

Leon Stanisław Piesowocki urodził się 9 grudnia 1925 r. w Poznaniu, jako drugie dziecko Juliusza Piesowockiego (1889-1979) i Łucji, z domu Kurowskiej (1894-1972). Poza rocznym pobytem w Berlinie (1935-1936) wychowywał się, wspólnie z siostrą Wandą i bratem Kazimierzem, na Jerzycach. W 1943 r. powołany do Wermachtu ze względu na niemieckie obywatelstwo, został wysłany do Bourg en Bresse we Francji, a następnie w okolice Livorno we Włoszech. Po dezercji do aliantów, dostał się do polskiego obozu przejściowego w bazie II Korpusu w Motolla koło Taranto, a następnie przydzielony został do II Oddziału Kontrwywiadu w Trzeciej Brygadzie Strzelców Karpackich. Uczył się rysunku i malarstwa w rzymskiej Accademia delle Belle Arti (1945-1946), zaś po przeniesieniu się wraz z armią Andersa do Wielkiej Brytanii w 1946 r., kontynuował naukę w polskim Studium Malarstwa Sztalugowego i Grafiki Użytkowej w Waldingfield k. Sudbury. Po demobilizacji w czerwcu 1947 r. został zatrudniony w Biurze Projektowania Miast w Portsmouth. Dzięki stypendium Komitetu do Spraw Oświaty Polaków, mógł podjąć naukę w Sir John Cass College of Art w Londynie. Wspólnie z m.in. Tadeuszem Beutlichem, Ryszardem Demelem, Januszem Eichlerem, Kazimierzem Dźwigiem i Aleksanderem Wernerem założył Grupę 49, której członkowie zamieszczali rysunki na łamach Orła Białego i organizowali doroczne wystawy w londyńskiej Kingley Gallery a następnie Grabowski Gallery.

Od 1952 r. prowadził wraz z Zygmuntem Kowalewskim firmę projektującą i wykonującą witryny. Przez ponad dziesięć lat tworzyli - głównie dla biur turystycznych i firm transportowych - oryginalne dekoracje, często z zastosowaniem papieroplastyki. W tym samym roku ożenił się z Tillą Benderm. Z tego związku w 1954 r. urodziła się córka Krystyna. W 1960 r. przeprowadził się z Londynu do Steyning, gdzie urządził pracownię oraz warsztat drukarski. Jednocześnie sporo tworzył i miał kilka wystaw indywidualnych. Zauroczony Prowansją, przeprowadził się w 1976 r. do Pont de Barret, co ograniczyło współpracę z galeriami. W latach 1981-1984 mieszkał we Frankfurcie, gdzie dla tamtejszego Figuren Theater, projektował scenografie i plakaty oraz ilustrował książki dla dzieci. Na początku lat 80. związał się z Marie Luise Ritter, matką Saskii – drugiej córki artysty (ur. 1982) i powrócił do Francji. Obecnie mieszka w Manas k. Montelimar.

Członek Printmakers Council w Londynie (1970-74), Zrzeszenia Plastyków Polskich w Londynie (od 1958) i Association Internationale des Arts Plastiques (od 1979). Prace Piesowockiego znajdują się w kolekcjach m.in. Victoria and Albert Museum w Londynie, Museum and Art Gallery w Bradford, City and Art Museum w Oldham (Wielka Brytania), Stedelijk Museum w Amsterdamie, Museum Boymans van Beuningen w Rotterdamie (Holandia), University of Pittsburg (USA), Muzeach Narodowych w Warszawie i Poznaniu oraz toruńskim Muzeum Uniwersyteckim.

Na wystawie pokazano 80 prac powstałych pomiędzy 1942 a 2006 r., pochodzących ze zbiorów UMK oraz kolekcji artysty.

• Kurator wystawy: Sławomir Majoch
• Współpraca: Mirosław A. Supruniuk; Joanna Krasnodębska,

wstęp wolny