Niemieccy klasycy romantyzmu (Brahms, Bruch, Weber)

Wystąpią: Krzysztof Jakowicz /skrzypce/ Marek Pijarowski /dyrygent/ Toruńska Orkiestra Symfoniczna W programie: C. M. von Weber - Uwertura do opery „Wolny strzelec” M. Bruch - I Koncert skrzypcowy g-moll op. 26 J. Brahms – III Symfonia F-dur op. 90 Wolny strzelec jest najsłynniejszą operą Carla Marii von Webera a zarazem pierwszą opera romantyczną z jej fantastyką światów i zdarzeń, kontrastami nastrojowymi oraz dużą rolą elementów ludowych tak w treści jak i w muzyce. Prapremiera tej opery wywołała swojego rodzaju rewolucję w ówczesnym świecie muzycznym. Wraz z nią wtargnął do niemieckiej muzyki ożywczy powiew romantyzmu; zamiast wymyślnych przygód arystokratycznych bohaterów, przed oczyma widzów roztoczył się świat ludowej legendy, przesiąknięty poetyckim kultem piękna przyrody. Uwertura oddaje kapitalnie nastrój opery i cały, w ogromnym skrócie przedstawiony dramat, zaprzedającego się ciemnym mocom myśliwego, którego od zguby ratuje czysta miłość dziewczyn. Pojawiają się cztery rogi, które roztaczają myśliwski charakter, niższe rejestry skrzypiec, altówek i basów ukazujące ponury las, czy niepokojące głuche uderzenia kotłów. Jasne barwy, czyste harmonie i melodię miłosnej pieśni podejmuje także cała orkiestra, charakteryzując dobre moce i ich finalne zwycięstwo. Max Bruch jest jednym z najbardziej niedocenianych kompozytorów XIX wieku. Jako tradycjonalista miał to nieszczęście tworzyć w czasie, kiedy radykalny konserwatysta – Johannes Brahms i radykalny modernista – Ryszard Wagner mieli ogromny wpływ na niemiecką opinię muzyczną. Nie zmienia to faktu, że każda jego kompozycja została uznana za genialną. Popularność I koncertu skrzypcowego g-moll przyćmiła fakt, że skomponował także dwa inne dzieła w tym gatunku. Utwór ten spotkał się z przychylnymi opiniami już po prawykonaniu w Koblencji przez O.Königslöwa. Koncertem zainteresował się także skrzypek Joseph Joachim, który zaprzyjaźnił się z Bruchem, skorygował partyturę i przez swoje wirtuozowskie wykonania przyczynił się do popularyzacji dzieła. Max Bruch wykorzystywał w swoich utworach folklor różnych narodów i możliwości brzmieniowe instrumentów. Dzieło zachwyca lirycznymi melodiami, które obejmują niemal cały rejestr skrzypiec. Hans Richter pierwszy dyrygent III Symfonii F-dur op. 90 Johannesa Brahmsa, nazywał ją „Eroicą” nawiązując tym samym do III symfonii Beethovena. Heroiczność tego dzieła ujawnia się głównie w szybkich częściach skrajnych. Świadczy to o tym jak silnie romantycznym duchem przesycone są kompozycje Brahmsa, którego nazywano neoklasykiem. Nawiązywał wprawdzie do beethovenowskiego dziedzictwa i kultywował klasyczne formy w czasie kiedy uważano je już za przeżytek ale kontynuował zarazem najlepsze tradycje romantyzmu kierując się zawsze uczuciem szukając psychologicznej prawdy wyrazu. Kompozytor tworzył dzieło w okresie wielkiej sławy i ta świadomość własnej wartości i zadowolenie z twórczej pracy znajdują wyraz w przejrzystej i zwartej formie oraz w bogactwie przepięknych myśli muzycznych tej symfonii.

Krzysztof Jakowicz – jeden z najwybitniejszych polskich skrzypków. Jeszcze w czasie nauki odniósł swe pierwsze sukcesy artystyczne: w 1959 zajął I miejsce w Konkursie im. Eugène Ysaÿe'a w Warszawie oraz III miejsce na Konkursie Muzycznym w ramach Światowego Festiwalu Młodzieży w Wiedniu. W 1962 zdobył III nagrodę i nagrodę specjalną Henryka Szerynga na IV Międzynarodowym Konkursie Skrzypcowym im. Henryka Wieniawskiego w Poznaniu. W 1970 otrzymał nagrodę specjalną Konkursu im. George Enescu w Bukareszcie. Prowadzi bardzo aktywne życie koncertowe - występował w Europie, Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Australii, Nowej Zelandii, Japonii i Izraelu, zarówno jako solista jak i z orkiestrami. Występuje także jako kameralista. Jest m.in. laureatem nagród Ministerstwa Kultury i Sztuki oraz Ministerstwa Spraw Zagranicznych za upowszechnianie kultury polskiej poza granicami kraju. Związek Kompozytorów Polskich z kolei nagrodził go za wielokrotne wykonania polskiej muzyki współczesnej. Obecnie jest także profesorem Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie i gościnnym profesorem na SOAI University w Osace w Japonii. Marek Pijarowski - absolwent wrocławskiej Akademii Muzycznej w klasie dyrygentury Tadeusza Strugały. Swoje umiejętności doskonalił na międzynarodowych kursach mistrzowskich w Weimarze pod kierunkiem, nieżyjącego już, znakomitego dyrygenta łotewskiego, Arvida Jansonsa. Nieprzerwanie od ponad 40 lat w ramach działalności dyrygenckiej współpracuje ze wszystkimi orkiestrami filharmonicznymi i radiowymi w Polsce. Wielokrotnie koncertował za granicą, prowadząc polskie orkiestry, m.in.: Orkiestrę Filharmonii Narodowej (w Niemczech), Wielką Orkiestrę Symfoniczną Polskiego Radia (w Hiszpanii i we Francji), Orkiestrę Sinfonia Varsovia (w Hiszpanii), Orkiestrę Filharmonii Krakowskiej (we Francji). Dyrygował w większości krajów europejskich, a także na Kubie, w USA, Kanadzie, Korei Południowej, Chinach i Meksyku. Współpracuje ściśle z Orkiestrą Prezydencką w Ankarze oraz Texas Music Festival w Houston (USA). W 1997 roku otrzymał z rąk Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej tytuł naukowy profesora sztuk muzycznych. Zajmuje się również pracą dydaktyczną, prowadząc klasę dyrygentury w Akademii Muzycznej we Wrocławiu i na Uniwersytecie Muzycznym w Warszawie.