Fotografie Zdzisława J. Zielińskiego

wernisaż: 27 lipca 2007 o godzinie 17:00

Na wystawie "Secesja Lwowa i Kresów" znajdzie się sto czterdzieści czarno- białych i kolorowych fotografii, wykonanych przez pochodzącego z Lwowa, wrocławskiego fotografia Zdzisława J. Zielińskiego.

Są to przede wszystkim portrety lwowskiej, krakowskiej i tarnopolskiej architektury secesyjnej: zdjęcia charakterystycznych dla tego stylu ornamentów, detali architektonicznych oraz elementów miejskiego pejzażu, jak latarnie lub pokrywy studzienek kanalizacyjnych.

Zdzisław J. Zieliński podróżuje do rodzinnego Lwowa od wielu lat. Zaprezentowane w Arsenale zdjęcia to efekt jego ostatnich wędrówek.

Secesja – słowo od autora

„Secesja była żywiołowym buntem przeciw ciasnemu gorsetowi eklektyzmu, który ograniczał inwencję artysty poprzez bezduszne powielanie starych, historycznych stylów. Stworzyła nową, fantazyjnie bogatą linię ornamentu, obecną nie tylko w architekturze, ale i w grafice książkowej, biżuterii, szkle, ceramice, tkaninie i stolarce. Prowadziło to do estetyki codzienności, z nobilitacją pozornie banalnych motywów roślinnych (nenufary, nasturcje) i zoomorficznych (ważki, ćmy, sowy, pawie).

Weszła głęboko w literaturę, dramat, muzykę, psychologię i filozofię. Posługiwała się nowym tworzywem: żelazobetonem, stalą konstrukcyjną i szkłem architektonicznym. Stała się ostatnim stylem, który wyrażał się oryginalnej i zdecydowanie. Szczególnie w swej bogatej, bliskiej człowiekowi szacie dekoracyjnej. W swych kaprysach i ekstazie była tez bardzo kobieca – coś w rodzaju hołdu, złożonego piękniejszej połowie rodzaju przez tę drugą.

Secesja lwowska powstała przeszło sto lat temu. Została liczącym się ogniwem w zjawisku Młodej Polski, bowiem to właśnie ona była artystyczną afirmacją młodzieńczej fantazji i wyobraźni (Jugendstil). Ze względu na określone warunki kulturowe, społeczne i polityczne galicyjskiego tygla narodowościowego, płynęła kilkoma nurtami. Polska znalazła swój odpowiednik w stylu zakopiańskim, ukraińska w huculskim, a była także żydowska. I to wszystko przy importowanej klasyce secesji wiedeńskiej, berlińskiej i praskiej.

W tej specyficznej sytuacji wytworzyły się tu pewne jej cechy charakterystyczne, nigdzie poza tym nie spotykane. A więc: bogate fryzy ceramiczne – jednobarwne i figuralne – zdobiące attyki budynków i przestrzenie międzyokienne. Na nich fantazje roślinne, a w monochromatycznych kafle zielone, turkusowe, miedziano – fioletowe, spajane zwykle pozłocistymi guzami.

Przy wzajemnych wpływach kulturowych ich dalekim echem mogą być wzory spotykane w Rumunii (Oradea) i na Węgrzech (Szeged).

Drugim takim wyróżnikiem są wspaniałe kute bramy wejściowe i wyjezdne. Rozkwitają tu one całym fantazyjnym bogactwem geometrycznym i botanicznym.

Secesja nie trwała długo – około 20 lat. Jak młodość. Jak wielu młodym istotom kres jej położyła pierwsza wielka katastrofa na miarę światową – Wielka Wojna. Była z natury zjawiskiem efemerycznym: zbyt piękna, żeby długo trwać. Odeszła młodo, jak inni wybrańcy bogów. Teraz się czasem odradza.”

Zdzisław J. Zieliński urodził się we Lwowie w 1929 roku. Od 1945 mieszka we Wrocławiu. Tutaj ukończył medycynę weterynaryjną i tu – jeszcze na studiach – zaczął się bliżej interesować fotografią. We Wrocławiu tez ukazały się jego pierwsze fotogramy wystawowe, a także pierwsza wystawa indywidualna.

Od tego czasu opublikował wiele zdjęć w prasie, w książkach oraz na wystawach międzynarodowych (95) i krajowych. Były nagrody, były i medale (Złoty na Satyrykonie). Zajmował się krytyką i publicystyką fotograficzną. Międzynarodowa Federacja Sztuki Fotograficznej (AFIAP) nadała mu tytuł Artiste FIAP.

Opublikował nową technikę szlachetną – cuprochrom. Założył też Towarzystwo Miłośników Lwowa. Wśród 45-ciu wystaw indywidualnych, sześć poświęcił właśnie temu miastu i Kresom. Jest autorem pierwszej powojennej wystawy o Lwowie, prezentowanej w lipcu 1981 roku, na kilka miesięcy przed wybuchem stanu wojennego, we wrocławskiej galerii BWA. Obecna wystawa stanowi sto szóstą ekspozycję indywidualną artysty.