Wystawa z okazji 130. rocznicy urodzin

Wernisaż 12 marca, godz. 18.00

Około 300 fotografii Jana Bułhaka, a także pamiątki po artyście znajdą się na wystawie otwieranej w marcu w Muzeum Narodowym we Wrocławiu. Jest to pierwsza tak duża prezentacja twórczości artysty zwanego "ojcem polskiej fotografii".

Wystawa ma charakter przeglądowy i pozwala prześledzić drogę twórczą jednego z najwybitniejszych polskich artystów fotografów. Widz zobaczy tu zarówno pierwsze zdjęcia Bułhaka robione w czasie, gdy gospodarzył w majątku ziemskim pod Mińskiem Litewskim (obecnie stolica Białorusi), jak i ostatnie powstałe podczas podróży po Polsce w latach 1945-1950. Wśród prezentowanych prac są zarówno te najbardziej znane, związane z koncepcją "fotografii ojczystej" i przedstawiające widoki między innymi Wilna, Lwowa, Lublina, Warszawy, Wrocławia, Karkonoszy, jak i takie, które pokazane zostaną publicznie po raz pierwszy. "Nawet ci, którzy znają dobrze Bułhaka mogą być zaskoczeni - uważa Adam Sobota kurator wystawy - na przykład portretami, które wykonywał bardzo rzadko, zwykle na prośbę rodziny i przyjaciół ( np. portret Ferdynanda Ruszczyca). Można będzie też zobaczyć zdjęcia, które funkcjonowały tylko w obiegu specjalistycznym jak dokumentacja fotograficzna konserwacji obrazu Matki Boskiej Ostrobramskiej. Oprócz fotografii na wystawie znalazły się pamiątki po artyście: dokumenty, rękopisy jego poematów, książki i albumy.

Jan Bułhak urodził się w 1876 roku w Ostaszynie koło Nowogródka. Po ukończeniu gimnazjum studiował na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, studiów jednak nie skończył z powodu trudności finansowych. Po ślubie osiadł w Peresiece pod Mińskiem i tam po raz pierwszy zetknął się z fotografią. Jego żona dostała w prezencie aparat fotograficzny i Bułhak na poczatku zajmował się wywoływaniem robionych przez nią zdjęć, potem zaczął wykonywać własne. Aby lepiej poznać tajniki fotografowania sprowadzał czasopisma, nawiązał korespondencyjny kontakt z uznanymi artystami i w końcu zaczął wysyłać swoje prace na wystawy. Szczególny wpływ na jego twórczość mieli francuscy "piktorialiści", którzy stosowali w fotografii zasady wypracowane przez malarzy i polski malarz Ferdynand Ruszczyc, który swoją pracę artystyczną łączył z działaniami służącymi narodowemu i kulturalnemu odrodzeniu zniewolonych pod zaborami Polaków. Pod wpływem Ruszczyca, Bułhak stworzył koncepcję "fotografii ojczystej", której celem było propagowanie treści patriotycznych poprzez pokazywanie piękna polskiego krajobrazu i architektury. "Fotografował architekturę zawsze w kontekście natury - tłumaczy Adam Sobota - dbał o szczegóły i potrafił wyczekiwać godzinami na taki moment, kiedy pozycja słońca i układ chmur zapewniały mu odpowiednie oświetlenie i perspektywę". W latach 1912 - 1939 Bułhak na zlecenie władz Wilna tworzył dokumentację fotograficzną zabytków tego miasta. Potem fotografował inne miasta i rejony Polski: Lwów, Lublin, Kresy, Pomorze, Małopolskę. W 1945 stworzył przejmujący reportaż o zrujnowanej Warszawie. Po II wojnie światowej kontynuował wyprawy fotograficzne po kraju fotografując między innymi Karkonosze i Wrocław. Zmarł w 1950 roku w Giżycku podczas jednej z podróży.

Wystawę, z okazji 130 rocznicy urodzin Jana Bułhaka, wspólnie zorganizowały Muzeum Narodowe w Warszawie, Muzeum Narodowe we Wrocławiu, Muzeum Sztuki w Łodzi i Muzeum Historii Fotografii w Krakowie. Zdjęcia pochodzą ze zbiorów tych placówek oraz z muzeów Kowna, Wilna, Berlina i z kolekcji prywatnych.