
Matka natura ucieka nam (sztuka performansu w Arktyce) - wykład
- 22 maja 2025, czwartek» 19:00

Wykład Steina Henningsena | W ramach II edycji Laboratorium percepcji
czw. 22.05.2025, 19:00
Studio Na Grobli Instytutu Grotowskiego
W języku angielskim
Wstęp wolny, obowiązuje pobranie bezpłatnej wejściówki
(www.bilety.grotowski-institute.pl)
Także on-line: obowiązują zapisy do 21.05 (do godz. 15:00) - lp@grotowski-institute.pl
O czym przypomina nam Henningsen
Ponieważ myślimy, że jednostka nie ma wpływu na świat w skali makro, trwający obecnie kryzys ekologiczny może łatwo doprowadzić do paraliżu działania. Niemiecki filozof Peter Sloterdijk nazywa taką postawę „cynicznym rozumem”, wskazując na rozdźwięk między wiedzą a działaniem – doskonale wiemy, co powinniśmy w naszym życiu zmienić, ale większość z nas w niewielkim stopniu wciela tę wiedzę w życie, ograniczając się niemal wyłącznie do segregacji odpadów.
Sloterdijk uważa, że gdybyśmy pozostali wierni oświeceniowym ideałom, wierzylibyśmy, że myślenie i wiedza prowadzą do działania, ale my te ideały porzuciliśmy. Według niemieckiego filozofa nasza świadomość niesprawiedliwości i rozpadu fundamentów naszej egzystencji nie przekłada się na pragnienie zmiany ani poczucie solidarności, za to często rodzi obojętność.
Od latach osiemdziesiątych XX wieku, gdy Sloterdijk wyłożył swoje tezy w „Krytyce cynicznego rozumu”, sytuacja nie uległa poprawie. Wręcz przeciwnie – dziś, w epoce alternatywnych „faktów”, postprawdy i teorii spiskowych, prawda, wiedza i wola sprawiedliwości wobec przyrody i ludzi znaczą jeszcze mniej. Dostęp do prostych, oczywistych prawd, takich jak fakt, że niszczymy naszą planetę, staje się coraz trudniejszy ze względu na ich rozproszenie, i nie wiemy, jak temu procesowi przeciwdziałać. Jedną z możliwości jest sięgnięcie po obrazy i opowieści, które wyrwą nas z letargu, uświadamiając nam konflikt między ideałami a rzeczywistością. Wiele takich prób podejmuje Stein Henningsen w swoich performansach, które w nieoczywisty sposób odzwierciedlają rozziew między apatią a działaniem.
Przez długie lata pokutowało charakterystyczne dla nowoczesności postrzeganie przyrody jako zbioru zasobów albo czegoś, co jest piękne lub zdrowe, ale istnieje poza nami. Henningsen tę postawę odrzuca, zanurzając się w naturze, w jej żywiołach. Nie jest od nich odseparowany jak postać z obrazu Caspara Davida Friedricha „Mnich nad morzem” (1808–1810) – samotny myśliciel, który stoi na morskim brzegu i kontempluje wzburzone fale. Henningsen zmaga się z żywiołami, usiłując przywrócić bezpośredni związek człowieka z naturą i jej procesami. W jego działaniach w otoczeniu lodu, ognia i innych żywiołów jest coś urzekającego – artysta nie wywyższa się ani nie próbuje tworzyć pięknych obrazów, ale kreuje sytuację zbliżenia się do natury, od której wszyscy jesteśmy przecież zależni. Nie obserwujemy piękna i grozy przyrody z dystansu – jesteśmy świadkami interakcji z wiatrem, lodem, ogniem.
Tak jak na obrazach Friedricha, Henningsen jest swoistym odbiciem odbiorcy, ale w przeciwieństwie do twórczości niemieckiego romantyka, jego prace są nośnikiem prostych, ważnych prawd, a nie intelektualnych rozważań. Nie człowiek jest tu najważniejszy, a procesy natury: topnienie lodu, powiew wiatru, interakcje z ogniem i śniegiem. Artysta kieruje na nie naszą uwagę, chce byśmy ich doświadczyli za pośrednictwem sztuki – dzięki niej przybliżamy się do doświadczenia, za którym nie stoi cynizm ani obojętność, doświadczenia, które uświadamia nam, że każdy z nas jest częścią większej całości. Henningsen eksponuje naturalne procesy, wykorzystując własne ciało jako punkt odniesienia. W ten sposób zakotwicza nas w przyrodzie, przypomina o naszym w niej miejscu i tym, że to, jak żyjemy, nie jest zgodne z jej rytmami. Na tle ogromu natury i jej historii jesteśmy jedynie nieznaczącymi drobinkami. Jeśli nadal chcemy dzielić naszą planetę ze wszystkimi innymi formami życia, ze śniegiem, lodem, ogniem i wodą, to musimy uświadomić sobie, jakie jest nasze miejsce jako części większej całości.
Kjetil Roed
Stein Henningsen (1962) jest performerem i artystą wizualnym, mieszkańcem archipelagu Svalbard w Arktyce. Od 2005 roku prezentuje swoje prace w Europie, Ameryce Północnej i Azji. W twórczości Steina Henningsena istotne są inspiracje fotografią – artysta często postrzega swoje prace jako żywe obrazy i wizualną poezję. W swojej twórczości porusza kwestie polityczne, społeczne, finansowe i klimatyczne. Swoją pierwszą dużą pracę artysta przygotował w 2005 roku. Była to instalacja-performans „Krzyże wolności”, do której stworzył naturalnej wielkości kopie amerykańskich krzyży cmentarnych z Normandii. Praca była prezentowana w wielu krajach Europy. Celem Henningsena jest kreowanie prowokacyjnych obrazów, które pozostają z odbiorcami na długo, skłaniając ich do refleksji nad odpowiedzialnością za to, co dzieje się na świecie w wymiarze globalnym. Artysta przygotowuje obecnie kilka dużych projektów, których tematyka łączy się ze kondycją naszej planety i wyzwaniami, które przed nami stoją. Mieszkając w Arktyce, artysta dostrzega skutki zmian klimatycznych na co dzień: „Żyjemy w rzeczywistości, która powstała w następstwie wyborów dokonanych przez naszych przodków. Ponieważ i my kładziemy podwaliny pod przyszłość naszych dzieci i przyszłych pokoleń, niezwykle ważne jest, abyśmy dokonywali mądrych wyborów w sferze naszego stylu życia i polityki”. Henningsen dzieli się swoimi doświadczeniami z Arktyki z innymi artystami, uświadamiając innym, jak szybko Arktyka się zmienia. W tym celu zaprasza artystów do Svalbardu, by doświadczyli Arktyki, jej wyjątkowości i piękna. W 2015 roku stworzył Międzynarodowy Festiwal Performansu Arctic Action. Dotychczas odbyło się siedem edycji festiwalu z udziałem ponad 50 artystów performansu z wielu krajów świata, którzy zaprezentowali na nim prace zainspirowane lokalnym krajobrazem.
https://steinhenningsen.com/2021-2025
www.crosessofliberty.com
www.arcticaction.info

Z deszczem
od: 15 października 2004 do: 29 października 2004
Centrum Kultury Zachód
ul. Chociebuska 4-6 Wrocław
35 733sztuka
PLÎAIT DE JOUR
od: 13 września 2003 do: 12 października 2003
Centrum Kultury Zachód
ul. Chociebuska 4-6 Wrocław
35 968sztuka
PISANKI KRASZANKI
od: 11 kwietnia 2003 do: 30 kwietnia 2003
Centrum Kultury Zachód
ul. Chociebuska 4-6 Wrocław
35 993sztuka
MALARSTWO
od: 9 marca 2003 do: 27 marca 2003
Centrum Kultury Zachód
ul. Chociebuska 4-6 Wrocław
36 009sztuka
STRUKTURY AMORFICZNE
2 lutego 2003 - 17:00
Centrum Kultury Zachód
ul. Chociebuska 4-6 Wrocław
36 261sztuka
Kwiaty Dla Mamy
od: 23 maja 2005 do: 12 czerwca 2005
Centrum Kultury Zachód
ul. Chociebuska 4-6 Wrocław
36 091sztuka
Gwiazdozbiór
od: 2 maja 2005 do: 22 maja 2005
Centrum Kultury Zachód
ul. Chociebuska 4-6 Wrocław
36 185sztuka
Pisanki, kraszanki
22 marca 2005 - 12:00
Centrum Kultury Zachód
ul. Chociebuska 4-6 Wrocław
36 303sztuka
Chorwacja – bezsens wojny
od: 2 listopada 2006 do: 30 listopada 2006
MDK Śródmieście
ul. Dubois 5 Wrocław
36 521sztuka
I WOJEWÓDZKIE BIENNALE MALARSTWA
od: 5 maja 2004 do: 31 maja 2004
MDK Śródmieście
ul. Dubois 5 Wrocław
36 592sztuka
GLINA + OGIEŃ = CERAMIKA
9 stycznia 2004 - 17:00
MDK Śródmieście
ul. Dubois 5 Wrocław
36 450sztuka
TRZY GRACJE Z REJA
od: 7 listopada 2003 do: 7 grudnia 2003
MDK Śródmieście
ul. Dubois 5 Wrocław
37 113sztuka
CZTERY ŻYWIOŁY NATURY - OGIEŃ
od: 27 kwietnia 2006 do: 31 maja 2006
MDK Śródmieście
ul. Dubois 5 Wrocław
37 074sztuka
Canada pachnąca...
od: 3 marca 2006 do: 31 marca 2006
MDK Śródmieście
ul. Dubois 5 Wrocław
36 990sztuka
Dzień Dobry Meksyk
od: 1 grudnia 2004 do: 22 grudnia 2004
MDK Śródmieście
ul. Dubois 5 Wrocław
36 822sztuka
FOTOGRAFIE
od: 20 października 2004 do: 22 listopada 2004
MDK Śródmieście
ul. Dubois 5 Wrocław
36 977sztuka
MAGIA ROŚLIN - KWIAT
od: 3 marca 2004 do: 31 marca 2004
MDK Śródmieście
ul. Dubois 5 Wrocław
36 923sztuka
