Wernisaż wystawy 15 kwietnia (sobota) godz. 18:00
Galeria PLATON ul. Krupnicza 13

ANNA HERMAN | KODō. WYSTAWA MALARSTWA
Kodō (古道, "the ancient way"/ „pradawne obyczaje” )
„Póki żyję, zawsze wzorem będzie dla nas świat duchów…” (Kojiki)
„Kodō” to podróż do krainy, gdzie przenikają się dosłownie i w przenośni przestrzenie tego co materialne, z tym co nadprzyrodzone; świata ludzi, bogów, zjaw; świata w którym jego mieszkańcy od pradawnych dziejów podążali i nadal podążają „Ścieżką bogów, gdzie granice między materią ożywioną a nieożywioną często zacierają się za sprawą boskiego pierwiastka „kami” (w Shinto; bóstwo, istota o nadprzyrodzonych mocach), który ożywia i przenika wszystko.

Na wystawie zostaną zaprezentowane dwa cykle prac; pierwszy z nich to przedstawienia zainspirowane jednym z najważniejszych tekstów literackich i historycznych Japonii jakim jest „Kojiki”. Dzieło to stanowi pełen metafor zapis historii Japonii; od mitycznego jej powstania, dzieje tworzenia się japońskiej państwowości i tożsamości, historie rodów cesarskich wzbogacone o fantastyczne motywy, oraz pierwszy kodeks postaw moralnych i obyczajowych.
Drugim z cykli „Onno Monogatari” jest seria obrazów, których źródeł należy szukać szczególnie w popularnych w epoce Edo (17-19 wiek) drzeworytach ukazujących upiorny i fascynującym jednocześnie świat „Yokai”. Termin „Yokai” w swoim pierwotnym znaczeniu oznaczał tyle co „zjawa” i obejmował cały szereg nadprzyrodzonych i niewytłumaczalnych zjawisk.

Z upływem czasu mianem tym zaczęto określać zarówno fantastyczne stworzenia, występujące w japońskich wierzeniach i bestiariuszach, jak również zjawy i demony nękające żywych, istoty zmiennokształtne, czy w końcu błąkające się po ziemi duchy zmarłych. Szczególne miejsce w świecie Yokai zajmują kobiety, a właściwie dusze odrzuconych lub porzuconych; fałszywie oskarżonych czy upokorzonych, tragicznie zmarłych - zamordowanych kobiet, które wiedzione pragnieniem zemsty same stawały się demonami. Tragizm i horror tych historii nieustannie inspirowały artystów epoki Edo, dla których również były okazją do eksploracji tematu piękna kobiety w kontraście do jej „zmiennej” i „zagadkowej” a czasem nawet „innej” natury.

Anna Herman, podobnie jak artyści epoki Edo, ulega urokowi „kobiet-demonów”, choć z goła zupełnie z innego powodu. Dla artystki punktem wyjścia jest status społeczny „kobiety” w czasach dawnej Japonii, a co za tym idzie, postrzeganie samej istoty kobiety i kobiecości oraz umiejscowienie jej w „sztywnych” ramach norm społecznych. Wydaje się, że jedynym sposobem na wyzwolenie się „płci piękna” z narzuconej nań poddańczej roli była śmierć i powrót jako demona (ewentualnie odrodzenie jako bogini) jednakże kosztem wykluczenia z życia „społecznego” na tym…. bądź „tamtym” świecie…

W pracach artystki Yokai’e uwodzą; makabra miesza się z pięknem i zmysłowością a dosłowność z niedopowiedzeniem. Herman po mistrzowsku operuje kolorem i detalem; tak aby „uśpić” czujność Widza. Ten, najpierw zauroczony „damami”, po chwili wpatrywania się w obrazy, zaczyna dostrzegać niepokojące elementy stroju bądź fizjonomii ukazanych postaci. Mamy tu do czynienia z grą pozorów podobną tej, jaka rozgrywa się między „mamionym” a Yokai’em, z tą różnicą, że widz… przeżyje.

Zarówno „Kojiki” jak i obrazy z cyklu „Onna Monogatari” przedstawiają dwie strony jednej monety; oba odnoszą się w szerszym znaczeniu do samej istoty „Japońskości”, której źródła stanowią wierzenia i podania, skądinąd wciąż żywe i obecne w życiu każdego mieszkańca Kraju Kwitnącej Wiśni. W obu cyklach artystka, w indywidulany dla siebie sposób, przybliża nam niezwykle bogaty i barwny, choć momentami upiorny i okrutny świat bogów, duchów i istot demonicznych, które dosłownie i w przenośni stanowią fundament tożsamości narodowej i kulturowej Japończyków.