Topeng

Pura Desa Ensemble (Bali)

Balijski teatr tańca w maskach, topeng, powstał co najmniej pięćset lat temu. Prezentuje historie rodem z Babad czyli kronik królów balijskich. Przedstawienie zawsze rozpoczyna się występem dwóch bohaterów, których twarze są zakryte drewnianymi maskami. Są to Pengelembarowie – archetypiczni pierwsi ministrowie. Pokazują swoje umiejętności tańca i w ten sposób przygotowują scenę, na której rozegra się opowieść. Właściwa historia rozpoczyna się wraz z wejściem Panasara – mężczyzny w masce, zakrywającej pół twarzy. Panasar jest zaufanym sługą Dalema – archetypu króla, dla którego przygotowuje drogę. Panasar pełni też w całej opowieści rolę narratora. Król Dalem nosi białą maskę, zakrywającą całą twarz. Od tego momentu wydarzenia rozgrywają się tak, jak opisuje je opowiadana historia. Na scenie pojawiają się też Bondres – bohaterowie komiczni, którzy przedstawiają zwykłych ludzi. Bondres noszą maski zakrywające pół twarzy, dzięki czemu mogą swobodnie mówić.

Historia króla Hayama Wuruka

W 1334 roku generał armii króla Hayama Wuruka, Gaja Mada, podbił Bali. Król pochodził z Majapahit na Jawie. Imperium Majapahit podporządkowało sobie wschodnią Jawę między XII a XV wiekiem. Gaja Mada zwyciężył dzięki zabiciu ostatniego króla z balijskiej dynastii Pejeng – Dalema Bedaulu. Król ten był demoniczną postacią pochodzenia nadnaturalnego – podobno z głową świni. Hayam Wuruk miał w Sumbawa wroga, którego chciał się pozbyć, a była nim królowa Dedelonato, córka Mpu Kepakisana. Sprytny Gaja Mada namówił Pasunga Grigisa (patiha Dalema Bedaulu), aby zaatakować królową, mając nadzieję, że oboje zginą – i rzeczywiście tak się stało. Ostatnia scena przedstawia walkę między królową Dedelonato a Pasung Grigis oraz śmierć ich obojga.