Franz Kafka

W CZERWCU TRZY OSTATNIE SPEKTAKLE - POŻEGNANIE Z TYTUŁEM Franz Kafka jeden z najważniejszych pisarzy naszego wieku, napisał Przemianę w 1912 roku. Opowiadanie to o niezwykłej przemianie Georga Samsy w gigantycznego owada - należy podobnie jak Ameryka, Proces, Zamek, Wyrok czy Kolonia Karna, do najbardziej znanych utworów Kafki. Bohaterem Przemiany jest Gregor Samsa, syn średniozamożnych rodziców mieszkających w Pradze. Kiedy stary Samsa stracił większość majątku, jego syn podjął pracę u jednego z wierzycieli ojca jako komiwojażer. Młody Gregor utrzymuje całą rodzinę i mieszkanie. Większość czasu spędza poza domem, ale kiedy opowiadanie się rozpoczyna, spędza noc w domu. Gregor Samsa obudził się pewnego ranka z nie spokojnych snów, stwierdził, że zmienił się w łóżku w potwornego robaka. Leżał na grzbiecie twardym jak pancerz, a kiedy uniósł nieco głowę, widział swój sklepiony, brązowy, podzielony sztywnymi łukami brzuch, na którym ledwo mogła się utrzymać kołdra. Liczne, w porównaniu z dawnymi rozmiarami, żałosne cienkie nogi migały mu bezradnie przed oczami. '(...)w mistrzowskim opowiadaniu Kafki nie ma śladów tzw. metafory ludzkiego losu (...). Robak rzeczywisty budzi się z niespokojnych snów o swoim utajonym przedtem robactwie człowieczym.(...) Nie pyta: Jakże to możliwe, kim jestem naprawdę, kto i czemu pozbawił mnie ludzkiej postaci?. Dręczą go pytania: Co ja pocznę, jak wywiążę się z obowiązku utrzymania rodziców i siostry?.(...) Wielokrotnie czytałem Przemianę, za każdym razem usiłując wykryć sekret tej powszedniości przemiany. (...) Kafka świadomie i konsekwentnie zabija w Przemianie wszelką metaforyczność, oczyszcza opowiadanie z jakichkolwiek cech przypowieści. Tak się po prostu złożyło. Któregoś dnia Gregor Sama obudził się przemieniony w robaka. Gustaw Herling-Grudziński