MOSKWA NA KARTACH POCZTOWYCH

STANISŁAW CHMURA

Książę Jurij Dołgorukij w 1147 roku rozpoczął budowę osady warownej na Wzgórzu Borowickim, gdzie rzeczka Nieglinna wpada do rzeki Moskwy. Przyjmuje się, że jest to rok założenia miasta. W 1325 r. powstało Wielkie Księstwo Moskiewskie, do którego przyłączyły się okoliczne feudalne księstewka, widząc w zjednoczeniu drogę do wyzwolenia spod jarzma tatarskiego. Po zwycięskiej bitwie wojsk księcia Dymitra Dońskiego z Tatarami na Kulikowym Polu w 1380 r. pozycja Moskwy umocniła się. W XV w. państwo moskiewskie stało się poważnym ośrodkiem politycznym. W 1712 r. car Piotr I przeniósł stolicę do Sankt-Petersburga, ale Moskwa pozostała ważnym ośrodkiem kulturalnym i naukowym. W 1812 r. opuszczone miasto zajęły wojska Napoleona. Po przepędzeniu najeźdźców Rosjanie szybko odbudowali swoje miasto. Po rewolucji do Moskwy przeniósł się z Piotrogrodu w marcu 1918 r. rząd z Leninem na czele i Moskwa stała się stolicą Rosji, a później (1922) stolicą Związku Radzieckiego. Miasto szybko rosło, rozwijał się przemysł, handel, transport miejski, w 1935 r. oddano do użytku pierwsze stacje metra. W czasie wojny miasto, mimo oblężenia, nie poddało się hitlerowcom. W 1945 r. zaczęto realizować generalny plan rekonstrukcji Moskwy. W miejscu pierwszego pasa umocnień ziemnych powstały ulice Pierścienia Bulwarowego, w miejscu drugiego pasa umocnień z XVI w. - Pierścień Sadowy (o długości 16 km), pod którym przebiega okrężna linia metra. Pod koniec lat 60-tych miasto opasała obwodnica o długości 109 km, która wiele lat stanowiła granicę miasta. Do zabytków najwyższej klasy należy Kreml, zbudowany na miejscu pierwszej twierdzy (l 152). W XV w. teren Kremla (28 ha) otoczono potężnym murem o długości ponad 2 km i wysokości od 5 do 19 m oraz wzniesiono 19 wież. Na terenie Kremla zachowały się Sobór Uspieński (1479), Sobór Błagowieszczeński (1489), Sobór Archangielski (1509) z 46 grobami książąt i carów Rosji, Pałac Tieriemnoj (XVII w.) z pokojami carskimi, Granowitaja Pałata (1491) - sale przyjęć dla gości cara. Wielki Pałac Kremlowski (1849), gmachy rządowe. Pałac Zjazdów (1961). Na Kremlu turyści zwiedzają zbrojownię (Orużejnaja Pałata, 1851) - bogate muzeum pełne starej broni, złota, srebra, carskich szat i ozdób. Oglądają dzieła rosyjskich mistrzów: dzwon Car-Kołokoł (1735) i armatę Car-Puszkę (1586). Obok Kremla na Placu Czerwonym turyści odwiedzają Mauzoleum Lenina (1930) i Sobór błogosławionego Wasyla (1561). Znajdują się tu też Muzeum Historyczne (1883), Główny Dom Towarowy (1894) i hotel ROSJA (na 6000 miejsc). W Moskwie dalej od centrum warto zobaczyć Klasztor Nowodziewiczy (1524), Galerię Tretiakowską (przebudowa 1902), Teatr Wielki (1824), Panoramę (1962) Bitwy pod Borodino, Uniwersytet im. Łomonosowa (1953).