7 lipca w sali kinowej Popiół i Diament w Muzeum Pana Tadeusza odbędą się darmowe premierowe pokazy filmów nagranych podczas majowego wykonania „Fantomu Adama”.

Materiały zarejestrowane i zmontowane przez Piotra Bartosa nie tylko stanowią dokumentację projektu, lecz także uwieczniają zaangażowanie wykonawców oraz emocje publiczności.

7 lipca 2019 (niedziela)

Godziny projekcji:
godz. 10.30
godz. 12.00
godz. 13.30
godz. 15.00
godz. 16.30.

Wstęp wolny
więcej informacji

O projekcie:

„Pięciu twórców: czterech kompozytorów i jeden grafik komputerowy. Trzy artystki: wiolonczelistka, gambistka i sopranistka. Przedmioty, instrumenty, maszyny, komputery, ludzie. Jedno muzeum”.

To główne założenia, które towarzyszyły powstawaniu i wykonaniu „Fantomu Adama” – projektu łączącego formę koncertu, instalację dźwiękową i spacer po muzealnej ekspozycji. Jego prapremiera odbyła się 31 maja 2019 roku.

„Fantom” został opracowany z myślą o konkretnym wnętrzu ossolińskiego Muzeum Pana Tadeusza. Tę niekonwencjonalną przestrzeń tworzą pomieszczenia wystawiennicze, sale edukacyjne i miejsca ogólnodostępne. „Fantom” zrealizowano na trzech poziomach architektonicznych muzeum. Poszczególnym piętrom dedykowano osobną muzykę – przede wszystkim elektroniczną, z wiodącymi wykonawcami na żywo. Publiczność prapremiery pozostawała w nieustannym ruchu – aby doświadczyć całego „Fantomu Adama”, musiała przechodzić do miejsc, w których zainstalowano kolejne części projektu.

W tworzeniu „Fantomu” uczestniczyło czterech wrocławskich kompozytorów: Rafał Augustyn, Cezary Duchnowski, Paweł Romańczuk i Jacek Sotomski, a także artysta audiowizualny z Łodzi – Maciej Walczak. Działania, które zaproponowali twórcy, zintegrowały się z architekturą muzeum oraz obecnymi w nim technologiami oraz multimediami. Jedną z głównych idei, towarzyszących komponowaniu i realizacji projektu, było bowiem sprawdzanie form i jakości historycznych, aktualnych oraz przyszłych relacji między ludźmi i maszynami. Specyficzną właściwością „Fantomu” jest fakt, iż twórcy byli jednocześnie wykonawcami swoich kompozycji. Towarzyszyły im trzy wybitne artystki – wiolonczelistka Magdalena Bojanowicz, gambistka Justyna Rekść-Raubo (grająca również na violone) i sopranistka Agata Zubel.

Wszystkie oblicza „Fantomu Adama” „Fantom” rozpoczął się przejściem publiczności przez grającą konstrukcję, zawieszoną w bramie prowadzącej na muzealny dziedziniec. Kurtyna, zaprojektowana przez P. Romańczuka i J. Sotomskiego, składała się z aluminiowych prętów, które wydawały metaliczne dźwięki przy każdym poruszeniu. Fragment wykonywany na dziedzińcu skomponowali R. Augustyn i J. Sotomski. Na elektroniczną warstwę muzyczną nakładały się partie violone (J. Rekść-Raubo), sopranu (A. Zubel) oraz różnych instrumentów perkusyjnych takich jak misy tybetańskie, bell tree czy sprężynofon.

Następnie publiczność przechodziła na pierwsze piętro muzeum, po drodze słuchając muzyki napisanej przez J. Sotomskiego. Kompozycję wykonywaną na pierwszym piętrze stworzył C. Duchnowski. Tak więc w sali Salon Romantyczny można było usłyszeć fuzję głosu sopranistki z dźwiękami fortepianu, do którego zainstalowano urządzenie umożliwiające elektroniczne przekształcanie dźwięków. Natomiast w sali Mickiewicz znajdowały się trzy stanowiska solistek: grającej na violi da gamba J. Rekść-Raubo, sopranistki A. Zubel i wiolonczelistki M. Bojanowicz. Wykonywane przez nie partie muzyczne były elektronicznie przekształcane w czasie realnym.

Po wysłuchaniu tych fragmentów, publiczność przechodziła na drugie piętro muzeum, ponownie wysłuchując kolejnej kompozycji J. Sotomskiego. W dwóch salach ekspozycyjnych – Znaczenie i Wolność – „Fantom” wykonywali C. Duchnowski i P. Romańczuk, a także M. Bojanowicz. Na początku wybrzmiało tam trio, w skład którego wchodziły wiolonczela oraz środowisko instrumentalne nazywane „Hybrydą” (złożone, po pierwsze, z przetworzonego pianina – działającego w oparciu o sprężyny i igły – umożliwiającego jednocześnie kontrolę dźwięków cyfrowych oraz, po drugie, z tzw. „stanowiska komputerowego”, będącego instrumentem-rzeźbą dźwiękową). Następnie wykonany został koncert muzyki mechanicznej, przygotowany na obsługiwane zdalnie instrumenty gotowe lub specjalnie zbudowane.

W końcowej części publiczność przeszła do sali Powidoki, w której „Fantom Adama” zamknęła kompozycja J. Sotomskiego wraz z wyświetlanymi na ekranach parowych wizualizacjami M. Walczaka. Przygotowane przez niego pliki wideo prezentowane były również w sali Mickiewicz czy Znaczenie i stanowiły równorzędny składnik całej kompozycji.

Punktem wyjścia dla kompozycji „Fantomu Adama” była nieukończona i w większości zaginiona francuska powieść fantastyczna Adama Mickiewicza znana pod polskim tytułem „Historia przyszłości”. W utworze wykorzystano fragmenty opisu dzieła z listu Antoniego Edwarda Odyńca z 9 maja 1829 r. oraz wybrane hasła ze „Słownika języka Adama Mickiewicza”. „Historia przyszłości” była rozpoczynana przez Mickiewicza kilkukrotnie. Za każdym razem w centrum zainteresowania autora znajdowało się co innego, np. rozwój techniki, utopie społeczne o socjalistycznym wydźwięku, idea odnowionego bonapartyzmu. W największym stopniu w „Fantomie Adama” można odnaleźć inspiracje Mickiewiczowskim ponadhistorycznym współdziałaniem ludzkiej wyobraźni i techniki, widzianych jednak z perspektywy 1. i 2. dekady XXI wieku.

„Fantom Adama” wykonywany był jedynie ostatniego dnia maja, jednakże wybrane części kompozycji będzie można usłyszeć w Muzeum Pana Tadeusza od 7 lipca w jednej z przestrzeni ekspozycyjnych, sali Mickiewicz. Słowo „fantom” można rozumieć wielorako: jako widmo, złudzenie, fikcję, wspomnienie lub marzenie senne. Wydaje się, że każde z tych określeń charakteryzuje jakieś – jednocześnie fantasmagoryczne i doświadczalne – rzeczywistości, które subtelnie i niepostrzeżenie pojawiają się oraz, równie nieuchwytnie, znikają. Mając na uwadze „fantom” interpretowany zwłaszcza jako przywoływanie zdarzeń z przeszłości, nie powinno dziwić, że fragmenty muzyczne „Fantomu Adama”, wyodrębnione z całości zarejestrowanej podczas prapremiery, będą emitowane przez parę tygodni w muzeum.

W niedzielę 7 lipca w sali kinowej Muzeum Pana Tadeusza odbędą się również darmowe premierowe pokazy filmów nagranych podczas majowego wykonania „Fantomu Adama”. Materiały zarejestrowane i zmontowane przez Piotra Bartosa nie tylko stanowią dokumentację projektu, lecz także uwieczniają zaangażowanie wykonawców oraz emocje publiczności.

Godziny projekcji: godz. 10.30 | godz. 12.00 | godz. 13.30 | godz. 15.00 | godz. 16.30

„Fantom Adama. Wokół nienapisanej historii (przyszłości)”

Wykonawcy:

Rafał Augustyn – kompozycja, kierownictwo artystyczne, scenariusz, głos recytujący Cezary Duchnowski – kompozycja, scenariusz, elektronika, fortepian, hybryda Paweł Romańczuk – kompozycja, małe instrumenty Jacek Sotomski – kompozycja, instrumenty elektroniczne Maciej Walczak – współautor odpowiedzialny za wizualizacje Magdalena Bojanowicz – wiolonczela Justyna Rekść-Raubo – viola da gamba, violone Agata Zubel – śpiew, głos recytujący

Patronat medialny: TVP Kultura, TVP3 Wrocław, Radio Wrocław, Radio RAM, Radio Wrocław Kultura, Co Jest Grane24, Glissando

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury w ramach programu „Zamówienia kompozytorskie”, realizowanego przez Instytut Muzyki i Tańca.