ARCHITEKTURA LAT 1949-1956

WE WROCŁAWIU I NA DOLNYM ŚLASKU

Wystawa zainicjowana i przygotowana przez wrocławski oddział Stowarzyszenia Architektów Polskich we współpracy z Muzeum Architektury we Wrocławiu jest próbą opisu zjawisk występujących w latach 1949-1956 w architekturze Wrocławia i regionu. W czerwcu 1949 roku na Ogólnokrajowej Naradzie Partyjnej Architektów przyjęto program realizmu socjalistycznego (w skrócie - socrealizm), zawarty w haśle architektura narodowa w formie, socjalistyczna w treści. Propagowanym przez władze polityczne wzorem stały się sztandarowe osiągnięcia architektury Kraju Rad i priorytetowe realizacje w Polsce – Marszałkowska Dzielnica Mieszkaniowa i Pałac Kultury i Nauki w Warszawie oraz nowe socjalistyczne miasta – Nowa Huta (Kraków) i Nowe Tychy (Górny Śląsk). Rok 1956 - rok politycznych przemian w Polsce i na Węgrzech - przyniósł diametralne zmiany w sposobie kreowania przestrzeni: odrzucenie sztywnych zasad socrealizmu, powrót do modernizmu i funkcjonalizmu, uznanie prawa do eksperymentu w zakresie formy oraz technologii. Te dwie daty - niezwykle istotne w dziejach powojennej Polski - wyznaczają historyczny kontekst wrocławskiej wystawy. Zaprezentowano na niej spuściznę socrealizmu, niewątpliwie najbardziej spektakularnego i propagowanego przez Partię wówczas nurtu (w nim mieszczą się m.in. Kościuszkowska Dzielnica Mieszkaniowa oraz gmachy Politechniki Wrocławskiej przy pl. Grunwaldzkim we Wrocławiu). Intencją autorów wystawy było pokazanie wielu innych, pozostających poza socrealistycznym nurtem, architektonicznych działań i osiągnięć, do których należy zaliczyć odbudowę i rewaloryzację znacznych partii Starego Miasta we Wrocławiu, odbudowę i uzupełnianie infrastruktury przestrzennej miasteczek Dolnego Śląska. Wystawę opartą w głównej mierze na fotografiach i prasowych dokumentach uzupełniają szkice pochodzące ze zbiorów Muzeum Architektury. Przedstawiają one alternatywne – niezrealizowane – projekty zagospodarowania przestrzennego dwóch wrocławskich placów: Grunwaldzkiego i Nowy Targ oraz historycznego zespołu Ostrowia Tumskiego.

Wystawa (ok. 70 plansz) została przygotowana przez wrocławski oddział Stowarzyszenia Architektów Polskich przy współpracy z Muzeum Architektury.

Kuratorem wystawy jest arch Anna Boryska (SARP), współpraca - arch. Urszula Gołota (Muzeum Architektury)