Między nauką a polityką. Profesor Stanisław Kulczyński (1895–1975)

Zapraszamy na wystawę planszową opowiadającą o profesorze Stanisławie Kulczyńskim, botaniku i pierwszym rektorze połączonych uczelni Uniwersytetu i Politechniki, którego Marek Krajewski uwiecznił w powieści Rzeki Hadesu.

Zamiłowanie naukowe wyniosłem z domu – tak Stanisław Kulczyński motywował swoje zainteresowanie wiedzą. Urodził się w 1895 roku w Krakowie, jego ojciec był profesorem Uniwersytetu Jagiellońskiego, który ukończył również Kulczyński. W okresie II Rzeczypospolitej był związany z Uniwersytetem we Lwowie, gdzie jako rektor sprzeciwiał się działaniom antysemickim i gettom ławkowym. Był promotorem pracy doktorskiej Stanisława Tołpy. W czasie II wojny światowej, używając pseudonimu „Topolski”, wszedł w struktury Polskiego Państwa Podziemnego jako Okręgowy Delegat Rządu na Obszar Lwowski. Konspiracyjnie uczył też botaniki.

Po zakończeniu wojny Kulczyński organizował Uniwersytet i Politechnikę Wrocławską jako pierwszy rektor połączonych wtedy uczelni. Wyjątkowo zaznaczył się w historii Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, gdyż brał udział w odtworzeniu tej instytucji we Wrocławiu, a jako „opiekun zbiorów ossolińskich” powołał jej kierownictwo i zainicjował powstanie Towarzystwa Przyjaciół Ossolineum. Był aktywny politycznie przez pierwsze powojenne ćwierćwiecze. Przez kilka kadencji z ramienia wspierającego PZPR Stronnictwa Demokratycznego uzyskiwał mandat poselski do sejmu PRL, sprawował także funkcję zastępcy przewodniczącego Rady Państwa. Pod koniec życia miał jednak żałować czasu poświęconego polityce kosztem nauki.

Kulczyński zmarł w 1975 roku i został pochowany na cmentarzu Rakowickim w rodzinnym Krakowie. W 2017 roku Instytut Pamięci Narodowej uznał, że nie może pozostać patronem bulwaru na Wyspie Piaskowej jako „niegodny istnienia w przestrzeni publicznej”. Jednakże władze miejskie Wrocławia i lokalne środowisko akademickie stanęły w obronie twórcy tutejszego ośrodka naukowego, a 26 kwietnia 2018 roku Rada Miejska przyznała mu tytuł Honorowego Obywatela Wrocławia.

O niezwykłej postaci Stanisława Kulczyńskiego i jego losach, które nierozerwalnie wiązały się z historią Wrocławia, opowiada najnowsza wystawa planszowa w Galerii Ossolińskiej w Muzeum Pana Tadeusza, która czynna będzie od 15 maja do 15 lipca 2018.

wstęp wolny