„RZECZ DZIEJE SIĘ W OGRODZIE”.

WYKŁAD O WIERSZACH TADEUSZ RÓŻEWICZA

Z TEKI „CD. NAUKI CHODZENIA”

• niedziela, 25 czerwca 2017, godz. 16.00

„Rzecz dzieje się w ogrodzie”. Wykład o wierszach z teki „cd. Nauki chodzenia” w ramach wystawy „Stankiewicz – Różewicz – Stankiewicz” prowadzenie: prof. Jacek Łukasiewicz

• wstęp wolny

Potraktujmy wykład jako intelektualny spacer. Profesor Jacek Łukasiewicz przeprowadzi nas krok po kroku przez wiersze, które znajdziemy na dwudziestu kartach z teki „cd. Nauki chodzenia”. Nie można sobie wymarzyć lepszego przewodnika niż ten wnikliwy badacz twórczości Tadeusza Różewicza, wyśmienity znawca literatury.

Konstrukcja cyklu „cd. Nauki chodzenia”, na pierwszy rzut oka chaotyczna i „robocza”, jest w rzeczywistości niezwykle precyzyjna. Przedstawiony na każdej planszy obiekt Y – makieta niewykorzystanej scenografii do „Pułapki” Tadeusza Różewicza – rotuje o osiemnaście stopni. Plamy czerni i złota, znak rozpoznawczy Geta, pojawiają się w różnych miejscach, a wiersze Różewicza, noszące ślady skreśleń i poprawek układają się w narracje. Towarzyszą im rysunki twórców. Nie jest jednak tak, że obrazy ilustrują słowo czy słowa tłumaczą obrazy. Na kartach z teki płaszczyzny werbalna i ikoniczna tworzą całość.

Wykład zaczniemy w ogrodzie, prawdopodobnie Konstancinie, ale może chodzić też o ogród Eden. Wskazówką co do czasu akcji jest wykonany czerwonym ołówkiem napis: „przed końcem świata”. Akcja się rozwija, pojawiają się bohaterowie. Natrętne co mrówki, muszki i meszki uprzykrzają poecie spacer. Równie natrętne wspomnienia i czarne myśli utrudniają pisanie. Sielankę zaburzają rozentuzjazmowane krytyczki sztuki, żołnierze Wehrmachtu i entomolodzy. Jak to wszystko się skończy?

Jacek Petelenz-Łukasiewicz (ur. 1934 we Lwowie) – poeta, krytyk, literaturoznawca. W roku 1955 otrzymał dyplom magistra. W czasie studiów pracował w redakcji „Wrocławskiego Tygodnika Katolickiego”, publikował teksty krytycznoliterackie. W 1956 roku współpracował jako krytyk z wrocławskimi „Poglądami”, później ze „Współczesnością”, „Tygodnikiem Powszechnym”, „Twórczością”, „Więzią”, „Odrą” i innymi pismami. W Bibliotece „Więzi” wydał dwie książki o literaturze współczesnej: „Szmaciarze i bohaterowie” (1963) oraz „Zagłoba w piekle” (1965). W roku 1971 zaczął pracę w Instytucie Filologii Polskiej jako starszy asystent, w roku 1972 obronił doktorat – przerobioną wersję książki „Laur i ciało” (1971). W 1981 roku habilitował się na podstawie monografii „Mieczysława Jastruna spotkania w czasie” (wyd. 1982), a w roku 1991 otrzymał tytuł profesora. Od roku 1974 do emerytury kierował Zakładem Literatury Polskiej XX wieku. Promował wielu magistrów i kilkunastu doktorów. Zajmuje się interpretacjami poezji XX wieku i współczesnej, także socjologicznymi i politycznymi jej kontekstami oraz dziewiętnastowieczną tradycją. Oprócz wymienionych książek wydał m.in. „Republikę mieszańców” (1974), „Oko poematu” (1991), Wiersze w gazetach 1945-1949 (1992), „Rytm czyli powinność. Szkice o książkach i ludziach po roku” 1981 (1993), „Mickiewicz” (1996), Herbert (2001), Grochowiak i obrazy (2002). Wiersze Adama Mickiewicza (2003), „Ruchome cele” (2003) „Jeden dzień w socrealizmie” (2006), TR (o poezji Tadeusza Różewicza, 2012). Opracował na podstawie autografów „Prozę” Stanisława Grochowiaka (1996), tego autora „Wiersze nieznane i rozproszone” (1996) oraz „Wybór poezji” w serii „Biblioteka Narodowa” (2000). Towarzyszyła temu stała aktywność krytycznoliteracka w czasopismach od roku 1952 po dziś dzień – a także publikacje poetyckie. Jest członkiem m.in. Stowarzyszenia Pisarzy Polskich i Pen-Clubu.

Więcej informacji:

https://muzeumpanatadeusza.ossolineum.pl/pl/wydarzenia/rzecz-dzieje-sie-w-ogrodzie-wyklad-o-wierszach-tadeusza-rozewicz

Więcej o wystawie „Stankiewicz – Różewicz – Stankiewicz”:

https://muzeumpanatadeusza.ossolineum.pl/pl/wystawy-czasowe/stankiewicz-rozewicz-stankiewicz

Fot. Janusz Stankiewicz, na zdjęciu: Tadeusz Różewicz