Wystawa Stanisława

Cata Mackiewicza (1896-1966)

Wernisaż: 19 listopada 2006, godz. 17.00 w Gdańsku przy ul. Grobla I, vis`a vis Kaplicy Królewskiej.

Wystawa potrwa do 25 stycznia 2007. Równolegle w czterech witrynach Galerii są co miesiąc pokazywane nowe prace słuchaczy Studium Fotografii Artystycznej.

Obecną wystawą wkraczamy w trzydziesty rok działania naszej Galerii. Od roku 1977 do stanu wojennego prowadził ją Leszek Brogowski, nosiła wówczas nazwę gn. Po krótkim czasie bezkrólewia kierownictwo objęła Krystyna Andryszkiewicz. Przejąłem od niej kierowanie Galerią jesienią 1990 roku i prowadzę do dzisiaj. W roku 1995 Galerię od Związku Polskich Artystów Fotografików przejęło Muzeum Narodowe w Gdańsku przekształcając ją w swój Dział Fotografii, pozostawiając dotychczasową nazwę lecz rozszerzając jej statut o funkcje typowo muzealne jak gromadzenie, naukowe opracowanie i udostępnianie zbiorów. Jesteśmy wśród krajowych muzeów narodowych jedynym Działem Fotografii prowadzącym stałą działalność wystawienniczą, dzięki posiadaniu własnej sali wystawowej w centrum Gdańska.

Stanisław Cat Mackiewicz (1896-1966)

Pierwszy raz zetknął się z fotografią w zaprzyjaźnionym z rodziną Mackiewiczów domu Stanisława Filiberta Fleury (1858-1915) – wileńskiego malarza i fotografa. Pięć lat temu zaprezentowaliśmy po raz pierwszy Cata jako fotografa na wystawie pt. Pejzaż polski 1939. Były to prace wykonane podczas podróży z córkami po Polsce tuż przed wybuchem wojny ‑ latem 1939 roku ‑ opatrzone komentarzami młodszej córki ‑ Aleksandry Niemczykowej.

Obecna wystawa zawiera fotografie w przeważającej części wykonane w okresie pobytu autora na emigracji w Londynie i udostępnione – tak jak poprzednie – przez jego rodzinę. Charakteryzują się wrażliwością plastyczną zbliżoną do estetyki piktorialnej. Przedstawiają Londyn i Edynburg lat 40/50 ‑ pejzaże wiejskie, portrety i sceny rodzajowe. Prace stanowią pełne kadry wykonane z negatywów 6x6 cm. Jest to pierwsza ekspozycja zdjęć Cata, nieznanych dotąd nawet rodzinie.

Nasza Galeria specjalizuje się w odkrywaniu fotografów, którzy ‑ znani często z osiągnięć na innych polach działania ‑ do czasu upowszechnienia przez nas ich twórczości, nie istnieli na mapie polskiej fotografii. Począwszy od projektu Koniec i początek (1997) ze znakomitymi zdjęciami prof. Wiesława Gruszkowskiego, Henryka Radowicza i Emila Kresaka, przez krakowiankę Danutę Bursę, po współczesnego dobrze zapowiadającego się latającego Dariusza Bógdała, odkrywamy nie tylko samą aktywność fotograficzną, ale i artystyczne wartości ich fotografii.

Twórczość Cata – dziennikarza, publicysty, polityka ‑ jest tego kolejnym przykładem. Jeszcze bardziej niż w pierwszej wystawie zaskakuje nas opanowaniem kadru, pomysłowością, odwagą intymnej, niepretensjonalnej wypowiedzi.

Negatywy Stanisława Cata Mackiewicza opracowaliśmy dzięki środkom Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Dziedzictwo Kulturowe.