Praca nad „Panoramą Berezyńską” trwała 16 miesięcy, pochłonęła ogromne nakłady finansowe i doprowadziła do konfliktu między Wojciechem Kossakiem a Julianem Fałatem. W efekcie między malarzami doszło do pojedynku. Wycięte przez Kossaka dwa fragmenty dzieła pojawią się na aukcji Sztuka Dawna już 15 marca. Pod młotek pójdą także płótna Mojżesza Kislinga, Aleksandra Gierymskiego, Leona Wyczółkowskiego i Franciszka Żmurki.

Pomysłodawcą namalowania obrazu, przedstawiającego dramatyczny odwrót wojsk Napoleona spod Moskwy, był Julian Fałat. Gigantyczna praca o powierzchni 1800 m2 powstawała przez 16 miesięcy. Pracowali nad nią m.in. Wojciech Kossak, Julian Fałat i Jan Stanisławski. Fałat przypisywał sobie autorstwo pracy mimo, że to Kossak namalował większość postaci na obrazie. Między autorami doszło do konfliktu ambicjonalnego. Dodatkowo, ze względu na ogromne rozmiary pracy przedsięwzięcie pochłonęło duże nakłady finansowe, a, po początkowym sukcesie, okazało się fiaskiem. Niechciana „Berezyna” ostatecznie trafiła do Krakowa, gdzie Kossak, w akcie zemsty, pociął ją na kawałki, zamalował fragmenty Fałata i sprzedawał jako własne. Konflikt między malarzami zaostrzył się, w końcu Fałat nie wytrzymał i spoliczkował Kossaka, to doprowadziło do pojedynku na pistolety, który na szczęście, obydwaj malarze przeżyli. Dziś „Berezyna” to jeden z klasycznych toposów historii polskiego malarstwa. Na aukcję trafią dwa wycięte przez Kossaka fragmenty dzieła. Cena wywoławcza fragmentu namalowanego przez Kossaka to 90 tys. złotych. Pod młotek pójdzie także praca Jana Stanisławskiego – namalowany przez niego fragment horyzontu, a wycięty prawdopodobnie w 1907 roku przez Kossaka, pochodzący z tej samej Panoramy (cena wywoławcza: 35 tys. złotych).

To nie jedyne hity na marcowej aukcji. W katalogu znalazła się praca Aleksandra Gierymskiego „Widok na Pont Royal w Paryżu”, która nigdy wcześniej nie była wystawiana na aukcji. Obrazy młodszego z braci Gierymskich praktycznie nie pojawiają się na rynku sztuki. Artysta zostawił po sobie jedynie 37 prac i prawie wszystkie zdobią dziś ściany najważniejszych muzeów w kraju. Wystawa prac Aleksandra Gierymskiego w Muzeum Narodowym w Warszawie przyciągnęła sto tysięcy zwiedzających. Cena wywoławcza dzieła to 120 tys. złotych. Obok Gierymskiego na aukcji pojawi się także przedstawiający tajemniczą blondynkę „Portret dziewczyny w kołnierzyku” autorstwa Mojżesza Kislinga. Artysta cieszy się dziś ogromną popularnością wśród kolekcjonerów. W zeszłym roku padł absolutny rekord na jego pracy – za portret „Ingrid” zapłacono 2,9 mln złotych. Wystawiany na marcowej aukcji obraz klasą równa się rekordowemu dziełu. Kisling uchodzi za jednego z najwybitniejszych polskich malarzy o międzynarodowej sławie. Jego burzliwe życie – nocne eskapady, liczne wizyty na komisariatach, burdy, narkotyki i prostytutki, owiane jest legendą. Cena wywoławcza obrazu to 180 tys. złotych. W katalogu znalazła się także niezwykle rzadka praca Franciszka Żmurki znanego z malowania wyzywających kobiet. „Ogień”, przedstawiający kobietę – boginię wyłaniającą się z płomieni, to jedyna realizacja artysty będąca częścią całości architektoniczno-malarskiej. Obraz pochodzi z budynku mieszczącego II Wystawę Higieniczną – bardzo ważne wydarzenie w życiu XIX-wiecznej Warszawy. Ekspozycję odwiedziło 300 tys. osób (Warszawa liczyła wtedy 500 tys. mieszkańców). Wystawa, miesząca się na terenach dzisiejszej Politechniki Warszawskiej, miało na celu popularyzację i propagowanie higieny osobistej, nakłanianie społeczeństwa do dbania o zdrowie, zachęcanie do gimnastyki i właściwego żywienia. Cena wywoławcza pracy to 160 tys. złotych

Na aukcji Sztuka Dawna pod młotek pójdą prace najwybitniejszych przedstawicieli sztuki XIX i XX-ego wieku. Obok Wojciecha Kossaka, Aleksandra Gierymskiego i Mojżesza Kislinga w katalogu znalazły się prace m.in. Leona Wyczółkowskiego, Franciszka Żmurki, Alfreda Wierusza-Kowalskiego i Olgi Boznańskiej.

Aukcja Sztuka Dawna. XIX wiek – Modernizm – Międzywojnie: 15 marca 2018, godz. 19, Dom Aukcyjny DESA Unicum, ul. Piękna 1A, Warszawa

Wystawa obiektów: 1– 15 marca 2018, godz. 11-19 (poniedziałek-piątek) i godz. 11-16 (sobota), Dom Aukcyjny DESA Unicum, ul. Piękna 1A, Warszawa, wstęp wolny

Więcej informacji o aukcji Aukcja Sztuka Dawna. XIX wiek – Modernizm – Międzywojnie oraz katalog aukcyjny w wersji elektronicznej dostępne są na stronie DESA Unicum: https://desa.pl/pl/auctions/454/sztuka-dawna-xix-wiek-modernizm-miedzywojnie-15-marca-2018-godz-19