O zbieraniu zjawisk

Spotkanie z Anitą Brodą

Zapraszamy na kolejny wykład otwarty wokoł wystawy "Zwykłe-niezwykłe. Fascynujące kolekcje Państwowego Muzeum Etnograficznego"

Jak wiadomo określenie "folklor" znaczy tyle co "wiedza ludu". Powstało jako termin opisujący zbior najstarszych składnikow kultury, czyli "ludowych starożytności": zwyczajow i obrzędow, przekonań zwanych tez zabobonami, opowieści i przysłow. Jednak spory o zakres tego pojęcia trwały wśrod badaczy bardzo długo - termin zawężano wyłącznie do kultury artystycznej, jak muzyka czy taniec lub rozszerzano, włączając obok tego co nienamacalne, także elementy kultury materialnej - narzędzia, stroje, budownictwo.

Rownież pracownicy Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie, tworzący od 1967 r. kolekcję folkloru musieli odpowiedzieć sobie na pytanie: co do tej kategorii zaliczyć. Z trzech wielkich muzealnych zbiorow - sztuki, gospodarki podstawowej i rzemiosła oraz strojow i tkanin, wydzielono przedmioty niezwykłe i nie poddające się łatwej klasyfikacji - nazwano je "folklorem". Nierzadko mało atrakcyjne w formie choć pełniące jednocześnie ważne funkcje rytualne, wykonane z trudnych do przechowywania materiałow, delikatne i nietrwałe, niektore po prostu dziwne.

Zrodziły się kolejne pytania: jak zamknąć w muzealnym magazynie normy społeczne, muzykę, wierzenia i przekonania, wiedzę, magię, medycynę? Jak ożywić przedmioty, będące jedynie elementem trudnych do uchwycenia zjawisk, tak, aby mowiły cokolwiek o kulturze, z ktorej pochodzą? Gromadzone w trakcie badań terenowych zapisy rozmow z ludźmi (wykonawcami przedmiotow lub ich użytkownikami w obrzędach i rytuałach) oraz dokumentacja fotograficzna i filmowa, także zostały uznane za "eksponaty". Składają się one, wraz z akcesoriami obrzędowości rodzinnej i dorocznej, instrumentami, zabawkami i przedmiotami magicznymi, na jedną z najbardziej kolorowych kolekcji Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie.

bilety:

wstęp wolny